larsen0805

29. Podciśnienie kontrolowane 805

kontrolowanego. Izofluran wykazuje dodatkową korzyść polegającą na działaniu bezpośrednio rozszerzającym naczynia krwionośne przy niewielkim wpływie na czynność mięśnia sercowego. W celu uzyskania podciśnienia kontrolowanego konieczne są stężenia wdechowe 2,5-3 %obj. Nie zawsze jednak za pomocą izofluranu udaje się uzyskać pożądane ciśnienie tętnicze.

Podczas stosowania desfluranu, w fazie wprowadzania do podciśnienia kontrolowanego należy unikać nagłych zmian wzrastających stężeń środka, gdyż grozi to nadmierną stymulacją adrener-giczną (zob. rozdz. 3).

6.5 Inne substancje

W celu wywołania podciśnienia kontrolowanego, oprócz opisanych i szeroko zbadanych substancji, stosowane są także inne środki farmakologiczne. Do chwili obecnej nie ma jednak wystarczającej liczby badań, potwierdzających korzyści ich stosowania.

6.5.1 Labetalol i esmolol

Lahetalol. Substancja ta blokuje kompetycyjnic zarówno receptory a_r, jak i Pr i p₂-adrenergiczne. Hamuje również neuronalny wychwyt noradrenaliny. Działanie blokujące receptorów p jest 5-10 razy silniejsze niż blokada receptorów a. Dodatkowo labetalol wykazuje wewnętrzne działania pobudzające układ współczulny na poziomie receptorów p₂. Działanie rozszerzające naczynia jest wynikiem blokady receptorów a, oraz częściowej stymulacji receptorów p₂. Obniżenie ciśnienia tętniczego wywołane jest nie tylko zmniejszeniem oporu naczyń obwodowych, ale także spadkiem pojemności minutowej serca, który jest wynikiem działania inotropowo ujemnego labetalolu.

Odruchowy częstoskurcz nie występuje dzięki blokadzie receptorów p,. Łączne stosowanie labetalolu z anestetykiem wziewnym wzmacnia wyraźnie działanie obniżające ciśnienie tętnicze. Wadą leku jest jego długi półokres eliminacji (4-6 godz.). Należy również przestrzegać przeciwwskazań do stosowania leków P-adrenolitycznych.

Esmolol. Lek ten selektywnie blokuje receptory P,; nie wykazuje wewnętrznej aktywności pobudzającej układ współczulny. Esmolol wywołuje obniżenie ciśnienia tętniczego poprzez działanie inotropowo ujemne, dające spadek pojemności minutowej serca. Najważniejsze korzyści stosowania:

-    szybki początek działania,

-    krótki czas działania,

-    dobra sterowność.

Maksymalne działanie obniżające ciśnienie krwi występuje po ok. 6 min, a 15-20 min po odstawieniu środka ustępują wszystkie jego działania. Ten krótki okres półtrwania wynika z hydroli-tycznego rozkładu esmolol u przez esterazy znajdujące się w erytrocytach i osoczu.

Zalecane dawki esmololu:

-    początkowo ok. 1 mg/kg i.v.,

-    następnie wlew ciągły 150 ug/kg/min,

-    możliwe jest kojarzenie z innymi substancjami obniżającymi ciśnienie tętnicze (zob. niżej).

Z powodu silnego działania inotropowo ujemnego nie powinno się stosować esmololu jako pojedynczego środka w celu wywołania podciśnienia kontrolowanego. Najkorzystniejsze jest jego kojarzenie z nitroprusydkiem sodu lub takim anestetykiem wziewnym, którego działanie obniżające ciśnienie tętnicze polega na rozszerzaniu naczyń krwionośnych.

6.5.2 Adenozyna i adenozynotrifosforan (ATP)

Adenozyna i ATP są wytwarzanymi przez organizm nukleotydami purynowymi, które obniżają ciśnienie tętnicze głównie przez rozszerzanie tętni-czek naczyń oporowych. Rozszerzenie naczyń następuje zarówno bezpośrednio, poprzez pobudzenie receptorów adenozynowych typu 2 w miocy-tach naczyń krwionośnych, jak również pośrednio przez uwalnianie tlenku azotu (NO). Spadek ciśnienia tętniczego następuje gwałtownie, a towarzyszy temu odruchowe przyspieszenie akcji serca oraz wzrost pojemności minutowej serca. W odróżnieniu od nitroprusydku sodu, w tym przypadku nie dochodzi do aktywacji układu reni-na-angiotensyna. Nie dochodzi także do nadciśnienia w wyniku reakcji odbicia. Wadą stosowania adenozyny i ATP jest to, że wywołują one skurcz naczyń nerkowych. Z powodu bardzo krótkiego okresu półtrwania wynoszącego < 10 s substancje te powinny być podawane przez cewnik założony do żyły centralnej. Początek działania obserwowany jest w ciągu 20 s, a szybkie metabolizowanie następuje w erytrocytach oraz komórkach śród-bionka naczyniowego.