Wykonanie
a) Do probówki wsypać kilka kryształków dichromianu(VI) amonu i ogrzewać lekko w płomieniu palnika gazowego.
b) Do probówki wsypać kilka kryształków azotanu(V) ołowiu(II) i ogrzewać lekko w płomieniu palnika gazowego.
Zanotować obserwacje. Zapisać wnioski i odpowiednie równania reakcji.
Środki ostrożności
Azotan(V) ołowiu(ll) należy ogrzewać pod digestorium. Sole ołowiu(II) i chro-mu(VI) są toksyczne i niebezpieczne dla środowiska naturalnego - nie wyrzucać do zlewu. Sole chromu(VI) mogą być rakotwórcze, jeśli dostaną się do dróg oddechowych.
Postępowanie z odpadami
Resztki znajdujące się w probówkach wypłukać wodą, a popłuczyny wylać do pojemnika na zlewki soli metali ciężkich.
Pytania dodatkowe
1. Czy przeprowadzone reakcje są procesami redoks? Odpowiedź uzasadnij, pisząc odpowiednie równania reakcji.
2. Oblicz masę osadu pozostałego po wyprażeniu 1 g dichromianu(VI) amonu.
Odczynniki
Węglan wapnia, kwas solny o stężeniu 2 mol/dm3, woda wapienna.
Szkło i aparatura
Suche probówki, korek do probówki z rurką odprowadzającą, zapałki, szkieł ko zegarkowe.
Wykonanie
Do suchej probówki nasypać ok. 1 g węglanu wapnia i dodać ok. 2 cm3 roztworu HC1. Obserwować przebieg reakcji. U wylotu probówki umieścić palącą się zapałkę. Opisać obserwowany efekt.
W drugiej suchej probówce umieścić ok. 3 g węglanu wapnia i dodać ok. 2 cm3 roztworu HC1, po czym probówkę szybko zatkać kckiem z rurką, której wylot należy skierować do wody wapiennej umieszczonej na szkiełku zegarkowym. Obserwować zmiany na szkiełku zegarkowym w pierwszym etapie reakcji i po dłuższym działaniu gazu wydostającego się z probówki. Zapisać równania zachodzących przemian.
Środki ostrożności Postępowanie z odpadami
Woda wapienna jest niebezpieczna dla Pozostałości rozcieńczyć wodą i wylać
oczu. do zlewu.
Pytania dodatkowe
1. Do czego jest stosowana woda wapienna?
2. Wskaż, gdzie w przyrodzie zachodzi obserwowana reakcja i omów jej konsekwencje.
Odczynniki Szkło i aparatura
Rozcieńczony kwas solny, roztwory soli: Probówki, statyw na probówki, łaźnia
węglanu sodu, octanu sodu, siarcza- wodna.
nu(IV) sodu, azotanu(III) sodu, krzemianu sodu, siarczku sodu.
Wykonanie
Do 6 kolejnych probówek nalać po ok. 1 cm3 roztworów badanych soli. Następnie do każdej probówki dodać ok. 1 cm3 rozcieńczonego kwasu solnego. Obserwować zmiany zachodzące w probówkach. Probówkę zawierającą octan sodu ogrzać w łaźni wodnej i ostrożnie powąchać zapach wydobywającego się gazu. W przypadku probówek zawierających azotan(III), siarczan(IV) i siarczek sodu również bardzo ostrożnie powąchać wydobywający się gaz.
Postępowanie z odpadami
Roztwory zawierające węglan i octan sodu można wylać do zlewu. Pozostałe roztwory wylać do pojemnika na pozostałe odpady chemiczne.
Środki ostrożności
Gazy wydobywające się z probówek z azotanem(III), siarczanem(IV) i siarczkiem sodu działają drażniąco na układ oddechowy. Zachować ostrożność w trakcie próby zapachowej.
Pytania dodatkowe
1. Podaj przykład praktycznego wykorzystania reakcji wypierania słabego kwasu z jego soli przez kwas mocniejszy.
2. Czy możliwe jest otrzymywanie kwasu solnego z soli kuchennej? Jeśli tak, to zaproponuj odpowiednią metodę.
55