metodykaK8

17.2.2 Podstawy teoretyczne Testu Matryc Kavcim.

Podstawy teoretyczne Testu Matryc Ravena mają źródła w koncepcji Spearmana. Niewerbalne zadania Testu Matryc Ravena, angażujące procesy percepcyjne i myślowe, nawiązują do praw neogenezy Spearmana. Proces uzupełniania matryc przebiega „od rozumienia wrażeń” (1 prawo neogenezy), poprzez „edukację relacji” (II prawo neogenezy), do „edukacji korelatu” (III prawo neogenezy). Zgodnie z dokonaną przez Spearmana analizą teoretyczną, odwołującą się do inteligencji ogólnej rozumianej jako czynnik g, test Ravena wymaga głównie edukacji relacji (J. Raven, 1983, Raven i Court, 1995).

17.3    Instrukcja dla badającego

Test Matryc Ravena w wersji Standard (TMS) składa się z 60 zadań ujętych w serie po 12 zadań. Zadania mają postać niepełnych wzorów (matryc), przedstawiających albo pojedyncze (seria A), albo wieloelementowe układy figuralne (4 elementy w serii B i 9 elementów w seriach C, D i E).

Osoba badana ma uzupełniać poszczególne wzory, dobierając brakujące fragmenty spośród 6 możliwości rozwiązań (w serii A i B) lub 8 (w seriach C, D, E), zgodnie z zasadą, według której elementy wzoru są ułożone.

Serie zostały ułożone wg następujących zasad:

Seria A - zasada ciągłości wzoru,

Seria B - zasada analogii między parami figur,

Seria C - zasada progresywnej zmiany wzoru,

Seria D - zasada przekształcania figur,

Seria E - zasada rozkładania figur na elementy.

Badania Testem Matryc Ravena można przeprowadzać indywidualnie łub grupowo. Każda z osób badanych otrzymuje zeszyt testowy i arkusz odpowiedzi.

Każde stanowisko pracy powinno być usytuowane tak, aby wykluczyć możliwość wzajemnego kontaktowania się badanych ze sobą.

17.4    Instrukcja dla badanego

Rozdaje się arkusze odpowiedzi i długopisy. Osoby badane prosi się, by wpisały swoje dane personalne na arkuszach odpowiedzi. Następnie rozdaje się zeszyty testowe, prosząc osoby badane, by nie otwierały zeszytów, dopóki wszyscy nie będą gotowi do rozpoczęcia rozwiązywania zadań. Prowadzący badanie mówi:

Proszą otworzyć zeszyty na pierwszej stronie. Wygląda ona tak. Badający otwiera zeszyt i pokazuje zadanie Al. Aa górze napisane jest Seria A i na arkuszu odpowiedzi jest kolumna dla serii A. To jest zadanie Al. Proszą zobaczyć, co to jest. Górna część to wzór z brakującym wycinkiem. Każde Z tych wycinków niżej (należy pokazać każdy po kolei) pasuje kształtem do tego pustego miejsca, ale nie wszystkie mają właściwy wzór. Numer 1 (pokazujemy wycinek, a następnie wzór) jest zupełnie nieodpowiedni Numery 2 i 3 są niedobre - pasują kształtem, ale mają inny wzór. A numer 6 ? Ma on właściwy wzór (pokazujemy, że wzór jest taki sam, jak w matrycy), ale wzór ten nie wypełnia całego wycinka. Proszę położyć palec na wycinku, który całkiem pasuje. Należy sprawdzić, czy badani pokazują właściwy wycinek. Jeśli jest to konieczne, należy jeszcze raz bardziej szczegółowo wyjaśnić problem a następnie powiedzieć:

Tak, numer cztery jest dobry. Rozwiązaniem zadania Al jest wycinek cztery, napiszcie cztery tu, obok cyfry jeden w kolumnie A na arkuszu odpowiedzi. We odwracajcie jeszcze strony w zeszycie.

Należy poczekać aż wszyscy skończą i powiedzieć:

Na każdej stronie w zeszycie znajduje się wzór z brakującym wycinkiem. Waszym zadaniem będzie każdorazowe zdecydowanie, który z wycinków narysowanych niżej uzupełnia wzór narysowany wyżej. Gdy znajdziecie właściwy wycinek, wpiszcie jego na arkuszu odpowiedzi obok numeru wzoru. Nie piszcie w zeszytach testowych. Wzory są na początku łatwe, potem stają się trudniejsze. Nie ma tu żadnych pułapek. Jeśli uważnie przyjrzycie się zdaniom łatwym, wówczas następne sprawią Wam mniej trudności. Rozwiązujcie wszystkie po kolei, od początku do końca zeszytu. Pracujcie w swoim własnym tempie. Nie opuszczajcie żadnego zadania. Nie wracajcie do poprzednich. Sprawdźcie, ile potraficie dobrze rozwiązać. Możecie pracować tyle czasu, ile chcecie. Odwróćcie stronę i rozwiążcie następne zadanie.

Kiedy wszyscy zapisząjuż odpowiedź do zadania A2, mówimy:

Dobry jest oczywiście numer pięć. Proszę zobaczyć, czy wszyscy napisali cyfrę pięć obok numeru dwa, w kolumnie A na arkuszu odpowiedzi. Pracujcie dalej sami do końca zeszytu.

Od tego polecenia rozpoczyna się rozwiązywanie testu i pomiar czasu (20 min).

17.5 Ocena i interpretacja wyników

17.5.1    Obliczanie wyników

Wyniki oblicza się używając klucza, który ma w polskiej edycji testu taką samą postać, jak w oryginale. Wyniki w TMS to ogólna liczba poprawnie rozwiązanych zadań. Jeśli osoba badana opuściła jakieś zadanie iub zrezygnowała z wykonywania testu przed dojściem do ostatniego zadania, to nie obliczamy dla niej wyniku, gdyż badanie nie zostało wykonane zgodnie z instrukcją.

17.5.2    Interpretacja wyników

Do oceny wyniku należy odwołać się do norm przedstawiońych w tabelach A i B i określić przy jej pomocy przedział (wyrażony w centylach lub stenach), w jakim znajduje się wynik prawdziwy.

121