Nadciśnienie tętnicze (2)

lub alarmową. Często obserwuje się ją na oddziałach ratunkowych, gdzie pacjenci są przestraszeni i pełni obaw, ale może się również zdarzyć w gabinecie lekarza rodzinnego i w przychodni. Reakcję alarmową na lekarza powszechnie nazywa się "efektem białego fartucha". Może ona wystąpić zarówno u osób z prawidłowym ciśnieniem tętniczym, jak i u chorych na nadciśnienie.

•    Reakcję tę trzeba odróżniać od "nadciśnienia białego fartucha" -stanu, w którym u osoby z prawidłowym ciśnieniem tętniczym występuje nadciśnienie w czasie powtarzanych pomiarów w gabinecie lekarskim, ale poza nim ciśnienie krwi powraca do normy. Znaczenie tego zjawiska w praktyce klinicznej polega na tym, że decyzji o obniżaniu ciśnienia krwi, zwłaszcza farmakologicznym, nigdy nie powinno się podejmować na podstawie pomiarów wykonanych w okolicznościach, w których prawdopodobnie występuje reakcja obronna. Nasilenie tej reakcji bywa bardzo różne u poszczególnych pacjentów, u wielu reakcja taka nie występuje, a uspokojenie pacjenta oraz zapoznanie go z techniką i okolicznościami pomiaru ciśnienia krwi nie ma na nią istotnego wpływu. Nadciśnienie białego fartucha najlepiej wykazać za pomocą automatycznego monitorowania ciśnienia krwi (ambulatory blood pressure monitoring - AB PM).

1.2. Procedura pomiaru

•    Pacjentom, którym mierzy się ciśnienie krwi po raz pierwszy, trzeba powiedzieć, że w czasie wypełniania mankietu mogą odczuwać pewien dyskomfort.

•    Osoba wykonująca pomiar powinna być w wygodnej i rozluźnionej pozycji i nie spieszyć się z wykonaniem pomiaru. W przeciwnym razie powietrze z mankietu może zostać wypuszczone zbyt szybko, co prowadzi do zaniżenia ciśnienia skurczowego i zawyżenia ciśnienia rozkurczowego.

•    Pacjenta należy nakłonić do tego, by się rozluźnił i nie rozmawiał z osobą wykonującą pomiar ciśnienia krwi przez kilka minut przed samym pomiarem i w czasie pomiaru.

•    Poleca się mierzenie ciśnienia krwi u danego pacjenta zawsze w tej samej pozycji; zwykle jest to pozycja siedząca. W przypadku wykonywania pomiaru u pacjenta leżącego lub siedzącego proponuje się, by pacjent pozostawał w tej pozycji 5 minut (1 minutę w przypadku pomiaru w pozycji stojącej), zanim zmierzy się ciśnienie krwi.

•    W czasie pomiaru ciśnienia krwi niezbędne jest podparcie ramienia, gdyż w przypadku ramienia wyprostowanego i niepodpartego ciśnienie rozkurczowe może wzrosnąć nawet o 10%.

•    Ramię (i przedramię) musi się znajdować na poziomie serca, czyli połowy długości mostka. Opuszczenie ramienia poniżej poziomu serca prowadzi do zawyżenia ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, a

2