o b90

pnedemancy pacyjnej—kobiety została zauważona stosunkowo szybko. Ale opis lego zjawiska i jego literacka transpozycja nic były łatwym zadaniem. W sytuacji zewnętrznego zagrożenia zespół godnych ochrony wartości tradycyjnych prowadził do wyodrębnienia kilku zasadniczych postaw i stosunkowo wąskiego zespołu wzorów zachowań. Ich powszechność i oczywistość w przekładzie na język tekstów literackich odsłaniała typowość i schematyzm: rozwiązania indywidualne podważały z kolei sakralną wartość wzorca Akcenty hieratyczne, pojawiające się w wizerunkach kobiet zarówno w literaturze, jak i w malarstwie (A. Grottger), me ominęły tak ze rekonstrukcji historycznychAle i we współczesności mc brakowało okazji do palety* mji li gestów i jednej strony a cichego bohaterstwa z drugiej Małżeństw a zawierane k względów majątkowych, niekiedy dla ratowania pampom zrujnowanego dziedzictwa narzeczonego, towarzyszenie zrWjikom lub wieloletnie oczekiwanie na ich powrót; przekazywanie dzieciom elementarnych wiadomości z hittnrti Polski — to najhardziej spektak ułams przejawy patriotyzmu, jakie były ud/iaiem kobiet

Sienkiewicz niemal przez całe życic spotykał niewiasty, których życic obracało się wokół ..odwiecznych" wartości Tradycje rodzinne Gccń/owskich i likatlóa. kultywowa-ne przez rodzinę jego arniki, tradycje Szetk itwkzow i Miney-ków. z którymi zetknął się przy okazji pierwszego małżeństwa umożliwiły mu rzeczywisty htb złcgcndalizowany kontakt z kobietami nieprzeciętnymi, które potrafiły niekiedy utożsamiać bohaterstwo i ogromne poczucie obowiązku i normą własnego patriotyzmu czy moralności. Znamienny dla lej postawy wydaje się tu zwłaszcza list ośmioletniej Marii Sobolk icwic/ówny, pisany do ojca Gustawa w roku 1165, gdyż znaleźć w mm można wykładnię zasad, na jakich Opierano wychowanie kobiet w niektórych przynajmniej domach ziemiańskich. Jeżeli nawet założymy, te kilkuletnia