Obraz3

• W com twierdzi - ontologicznc warunki nw ^)l „ŁinTnie wkracza na płaszczyznę metod,,; , rozumienia    _mieni_e zawsze jest, a nie ro.-,

pokazuje, cz ^₀. Zanim jednak przejdzieim I”

J? szczegółowego przedstawienia jego wi, ,

teorii doświadczenia hermeneutyce

StfŁS 'pytanie^ Czy - prezemujTcTń j model — Gadamer nie przekracza tej płaszcz, rozważań czy pewna ..norma” me jest zawarta _z samvm doborze procedur interpre acyjnych, służących fo konstrukcji tego modelu? Nie ulega bowiem wąt_pli. wości, że kiedy Gadamer powiada ze pewne roo interpretacji wyraziściej od innych ukazują ..pro! hermeneutvczny”, to zawiera się w tym także ich o, jako szczególnie poznawczo cennych. I kiedy postu, by nieuchronnych w interpretacji przedsądów nic traktować jako defektu, lecz uczynić z nich produkty a czynnik interpretacji, to zawiera się w tym t ć; pewne przeświadczenie w kwestii, co w badaniach manistycznych najcenniejsze i czemu przede wszystk powinny one służyć.

PowTÓcimy jeszcze do tej kwestii. Tu poprzestań my na stwierdzeniu, że Gadamer buduje swój nr interpretacji w odniesieniu do tekstów czasowo i kur rowo odległych od interpretatora. Nie chodzi o tek egzotyczne, nie pozostające w żadnej relacji do nas tradycji, lecz o takie, których związki ze współc/,. kulturą są odległe lub zapomniane. I w tej kw Gadamer zdaje się podążać śladem Heideggera — tylko koncepcji filozoficznej, lecz samej drogi rozum wama. Inspiracji dla swej myśli szuka bowiem U degger często w tradycji bardzo odległej, np. w f

^Gadamer J^est Przekonam .

własme takie teksty, znajdujące się na peryferia żywej tradycji, mogą mieć    ^{F 1}

wiedzenia.    ^{nam cos} ważnego do p.

Dla Gadamera doniosłe są takie doświadczenia Ir meneutyczne, które mogą poszerzyć „.1. . , mość, które mogą powiedzieć nam^^aSZ^^SamoSWI:ia o dawno minionej przeszłości _f,_n^cos ważnego ni,' t> nictwem — o nas samych.’ j_P<!t ^Za P^{ośl( l} „prawdziwe rozszerzenie naszeeo    _rPrzekonany.

^{b da} L—-J leży w spo'

iu z niezrozumiałym”.’ Jest to bowiem sytuacja, k^tórej nie mamy ustalonych z góry przeświadczeń '^v £_westii przesiania zawartego w tekście. Taka sy-"acja sprzyja naszej otwartości na to, co tekst ma do powiedzenia; jeżeli natomiast .. rozumiejąeo,> Wyprzedzamy wszystko, co mówi tekst, nie pozwalamy u- rzeczywistości na to, by jego słowa do nas do-

'“J problemem hermcneutycznym w rozumieniu Gadamera mamy więc do czynienia wtedy, gdy napotykane świadectwo z przeszłości jest dla nas obce, niezrozumiałe, gdy nie istnieje aktualna tradycja interpretacyjna, do której moglibyśmy się odwołać, „gdy interpretator jest świadom spotkania z obcą tradycją, do której nie przynależy, lub której nie jest już skłonny bezwarunkowo akceptować^-’.^{1 2 3} Zadaniem interpretacji hermeneutycznej nie jest uprzedmiotawiająca rekonstrukcja pierwotnego znaczenia tekstu — jest to bowiem niewykonalne — lecz przezwyciężenie tej obcości, „przyswojenie” tekstu czy nawiązanie z nim dialogu, tak by mógł on nam przekazać prawdę, która będzie dla nas ważna, która poszerzy naszą samoświadomość — nasze rozumienie siebie i naszego świata.

Dyskusja z rozmaitymi odmianami generalnych postaw wobec przeszłości, przyjmowanymi przez przedstawicieli różnych szkól w badaniach historycznych, przeciwstawia im więc hermeneutykę jako takie doświadczenie tradycji, które nie obiektywizuje swego przedmiotu badań, tj. nie sytuuje go na zewnątrz procesu interpretacji, i które uwzględnia nieuniknione uprzedzenia i prekoncepcje, jakie interpretator wprowadza do tego procesu. Dyskusja ta nie ukazuje jednak jasno, jak rozumie Gadamer znaczenie tekstu, do którego dociera czy też które kreuje interpretacja herme-neutyczna. Wiemy już, czym ono nie jest: nie jest gotowym, zewnętrznym wobec interpretacji przedmio-

157

1

* Tamże. s. 29—3(1.

2

   Tamże, s. 29,

3

   H.-G. Gadamer. On the Problem o/ Self-Understanding, (w:J H.-G. Gadamer. Philosophical Hermeneutics.... s. 46.