Obraz6 2

szą się przez tchnienia wiatrów podnoszących i podtrzymu- jB jących cztery elementy-1 we wszystkich tych pieśniach bło- S goslawione duchy nie mogą w żaden sposób objąć bóstwai lB Dlatego w pieśniach tych wprowadzają wciąż nowośd/'ⁱJq j

Jak widać, śpiew aniołów jest kontemplacją Boga, żarów*® no w Nim samym, jak i w Jego stworzeniu. Im dokladftłdjjH aniołowie poznają Boga, tym wyraźniej widzą, że nie mogą 1 Go ogarnąć. Pieśń aniołów jest paradoksalnie jednocześnie® jednostajna i wciąż nowa. Odkrywając w Bogu coraz to noW? "3 piękno, aniołowie dodają do swej pieśni nowe motywy. 1 W ten sposób rośnie piękno w nich samych, co przyczynia się 1 do zwiększenia chwały Bożej. Poznanie Boga wprawia anio^ 1 łów w zachwyt i każe im wznosić pieśń chwały, dlatego też j Hildegarda może mówić o poznawaniu Boga w symfonii J chwał, czyli o jedności między poznaniem Boga a modlitwą 1 uwielbienia.

Co w takim razie chce powiedzieć Hildegarda, kiedy ód- g nosi pojęcie śpiewu anielskiego do człowieka w raju? Jej¹ .3 wypowiedzi na ten temat można interpretować na dwóch i poziomach: dosłownym i symbolicznym.

Najpierw mamy do czynienia z dosłowną interpretacją tego daru jako wyjątkowych zdolności muzycznych. Hildegarda opisuje głos Adama jako dźwięczny i pełen słodyczy. Adam jest więc wyborowym śpiewakiem. Więcej jeszcze: jest on znawcą sztuki muzycznej, co w rozumieniu średniowiecznym oznaczało wiedzę o harmonii całego świata. W osobie Adama nie zachodził więc rozłam między teoretykiem a praktykiem muzyki, pomiędzy musicus a canłor. Z dosłownej warstwy interpretacji można też wyciągnąć wniosek, że dla Hildegardy muzyka jest czymś przynależnym do istoty człowieka, a nie domeną elity. Znacznie bardziej istotne jest symboliczne znaczenie tego daru, wyrażone w samej jego nazwie: "wspólnota z głosami chwał anielskich", „podobieństwo do głosu anielskiego". Ta wspólnota i podobieństwo dotyczy celu istnienia aniołów i człowieka. Tak jak aniołowie człowiek został stworzony, żeby poznając Boga i świat odpowiadać na to poznanie pełnym zachwytu dziękczynieniem.

śpiew Adama jest wreszcie oznaką szczęścia i zjednoczenia z Bogiem. Harmonijny i pełen wdzięku śpiew to symbol ładu wewnętrznego człowieka, zgodności jego żyda z wolą Bożą oraz harmonii z aniołami, światem materialnym i z drugim człowiekiem. Choć Hildegarda nie mówi tegp wprost, wolno chyba przypuszczać, iż wyjątkowa moc i piękno śpiewu Adama w raju wynikała z jego głębokiego wglądu w sprawy Boże. Większa zażyłość z Bogiem i głębsze Jego poznanie prowadziły do większej wdzięcznośti- Pieśń chwały jest kontemplacją Bożych dzieł, a także mówieniem o nich innym. Przypisując Adamowi wyjątkowy talent muzyczny - praktyczny i teoretyczny - Hildegarda przypomina, że człowiek został powołany do napełniania świata Bożym pięknem i do twórczego działania. A zatem myśl o podobieństwie głosu Adama do śpiewu aniołów nie ma na cełu tworzenie jakiegoś chrascijanski^o mitu, ale zachętę do żyda pełnego <apn^r

Błażej MatusiakOP