Obraz9 4

396

Choroby wątroby

krążenie tętnicze z krążeniem wrotnym - krew płynie od tętnicy wątrobowej bezpośrednio do żyły wrotnej, co prowadzi do wzrostu ciśnienia w dorzeczu żyły wrotnej,

krążenie tętnicze i wrotne z krążeniem systemowym - krew płynie z tętnicy wątrobowej i żyły wrotnej bezpośrednio do żył centralnych.

Obecność kolagenu typów I i III w przestrzeni Dissego, utrata feneslracji komórek śródbłonka oraz występowanie błon podstawnych w naczyniach zatokowych prowadzą do:

utrudnienia wydzielania do krwi związków produkowanych przez hepatocyty, utrudnienia oczyszczania krwi z substancji toksycznych, które dostają się do wątroby przez tętnicę wątrobową i żyłę wrotną,

wzrostu oporów w zatokach, co warunkuje powstanie nadciśnienia wrotnego.

Nadciśnienie wrotne to podwyższenie ciśnienia w krążeniu wrotnym, którego przyczyną jest wzrost oporów w krążeniu wrotnym.

Uproszczoną klasyfikację i najczęstsze przyczyny nadciśnienia wrotnego przedstawiono w tabeli 19.1.

Tabela 19.1. Uproszczona klasyfikacja i najczęstsze przyczyny nadciśnienia wrotnego
NADCIŚNIENIE	PRZYCZYNY
Przedwątrobowe	* Zakr/epica żyły wrotnej
Wątrobowe	• Marskość wątroby » Schistosomiaza
Pozawątrobowe	» Przewlekła niewydolność prawokomorowa serca » Zaciskające zapalenie osierdzia » Zakrzepica żyt wątrobowych (zespól Budda-Chiariego) » Choroba wenookiuzyjna wątroby

W patogenezie nadciśnienia wrotnego pochodzenia wątrobowego rolę odgrywają:

obecność anastomoz między krążeniem tętniczym a krążeniem wrotnym - ciśnienie tętnicze „przenoszone” jest do układu żylnego,

włóknienie w przestrzeniach Dissego - wzrost oporów naczyniowych na poziomie zatok, pizez które płynie krew z żyły wrotnej,

włóknienie wokół żył centralnych - wzrost oporów naczyniowych na poziomie żył centralnych, przez które odpływa krew ze zrazika.

Marskość wątroby

397

1

Objawy marskości wątroby (ryc. 19.4) wynikają z: ® nadciśnienia wrotnego, upośledzania funkcji hepaiocytów.

Uszkodzenie

hepatocytów

Regeneracja    Włóknienie

Ryc. 19.4. Następstwa marskości wątroby.

Objawy marskości wątroby związane z nadciśnieniem wrotnym to: o wodobrzusze,

» obecność krążenia obocznego,

powiększenie śledziony (splenomegalia), śpiączka wątrobowa.

Wodobrzusze to nadmierne gromadzenie płynu przesiękowego w jamie otrzewnej. W jego patogenezie rolę odgrywają:

• wzrost oporów naczyniowych,

przesączanie limfy przez torebkę wątroby do jamy otrzewnej (tab. 19.2),

Tabela 19.2. Wybrane mechanizmy patogenetyczne powstawania wodobr/usza
PRZESĄCZANIE 1 IMEY PRZEZ TOREBKĘ WĄTROBY DO JAMY OTRZEWNE)	ZATRZYMANIE SODU 1 WODY PRZEZ NERKI
Nadciśnienie w zatokach wątrobowych i hipoaibuminemia —* przemieszczenie płynu przesiękowego u.j pizt,Viizeni —t dalej do naczyń chłonnych -> przesączanie limfy przez torebkę wątroby tlo jamy otrzewnej —> wodobrzusze	Spadek degradacji aldosteronu przez wątrobę —> wzrost stężenia aldosteronu w krwi —> wzrost nerKowej retencji sodu i wody -» wodobrzusze