Obraz7

§ 92. Prasłowiańskie deklinacje rzeczownikowe. W języku prasłowiańskim rzeczowniki dzieliły się na pięć deklinacji:

1)    Do deklinacji dawnych tematów na -ó-// -j <5- należały:

a)    rzeczowniki rodzaju męskiego z końcówką M l.p. -b, -b, np.: *vfkb, *męźb.

b)    rzeczowniki rodzaju nijakiego z końcówką M l.p. -o, -e, np.: *leto, *pole.

W D l.p. wszystkie one miały końcówkę-a.

2)    Do deklinacji dawnych tematów na-w-należały nieliczne

rzeczowniki rodzaju męskiego z końcówkąM l.p. ~b, np.: *synb, *domb, *volb, *medb, *v/xb,    ‘połowa’.

W D l.p. miały one końcówkę -u.

3)    Do deklinacji dawnych tematów na -a- // -ja- należały rzeczowniki rodzaju żeńskiego i męskiego z końcówką M l.p. -a, np.: *ręka, *sluga, *devica, *junosa ‘młodzieniec’, *gospodyni, *sędii ‘sędzia’.

W D l.p. rzeczowniki twardotematowe (tj. dawne tematy na -a-) miały końcówkę -y, rzeczowniki miękkotematowe (tj. dawne tematy na -ja-) miały końcówkę -e.

4)    Do deklinacji dawnych tematów n a -i- należały rzeczowniki rodzaju żeńskiego i męskiego z końcówkąM l.p. -b, np.: *kostb, *gostb.

W D l.p. miały one końcówkę -i.

5)    Do deklinacji dawnych tematów spółgłoskowych należały:

a)    rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone w M l.p. na -ę lub -o, np.: *imę, *telę, *slovo,

b)    rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone w M l.p. na-y, np.: *kamy ‘kamień’, *polmy ‘płomień’,

c)    rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone w M l.p. na -y, np.: *kry ‘krew’, *mati ‘matka’.

W D l.p. wszystkie one miały końcówkę -e.

Charakterystyczną cechą tej deklinacji było występowanie tematu fleksyjnego w dwóch postaciach: krótszej w M i W l.p. (w rzeczownikach r.n. również w B l.p.) oraz dłuższej w pozostałych przypadkach. Deklinacja ta obejmowała:

a)    dawne tematy r.n. i m. na -en-, np.: imę, kamy ‘kamień’,

b)    dawne tematy r.n. na -ent-, np.:kozblę,

c)    dawne tematy r.n. na -es-, np.: oko,

d)    dawne tematy r.ż. na-^r- (dwa rzeczowniki): mati ‘matka’, dbgti ‘córka’,

e)    dawne tematy r.ż. na -i/-, np.: kry ‘krew\svekry ‘świekra’.

79