Obraz 0 2

nych problemów osób i rodzin oraz udzielanie pracownikom socjalnym i pracownikom organizacji pozarządowych porad z zakresu pomocy społecznej⁴. Zadania powiatu w omawianej dziedzinie skoncentrowane są wokół pomocy rodzinie, korespondują z tym odpowiednie uprawnienia jednostek organizacyjnych. I tak kierownik centrum pomocy rodzinie, na podstawie upoważnienia starosty, może zawierać i rozwiązywać umowy cywilnoprawne z rodzinami zastępczymi w sprawach powierzenia dziecka. Ponadto współpracuje on z sądem odnośnie do wychowania dzieci pozbawionych częściowo lub całkowicie opieki rodzicielsldej. Kierownik przedkłada również sądowi - co najmniej raz w roku - wykaz rodzin zastępczych i zawodowych niespokrewnio-nych z dzieckiem. Co roku kierownik przedstawia radzie powiatu sprawozdanie z działalności centrum wraz z wykazem potrzeb w zakresie pomocy społecznej. Do zadań powiatowego centrum pomocy rodzinie należy również w spieranie starosty w nadzorowaniu rodzin zastępczych, ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, jednostek specjalistycznego poradnictwa, ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych. Centra zajmują się również organizowaniem pomocy na usamodzielnienie oraz pomocy dla uchodźców'’.

Zadania powiatowego centrum pomocy rodzinie regulowane są także w odrębnych ustawach. Przykładowo ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późn. zm.) zobowiązuje centra do organizacji i zapewnienia opieki w domach pomocy społecznej dostosowanych do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi. Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo-cznej osób niepełnosprawnych oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych rowiatowe centrum pomocy rodzinie: udziela osobom niepełnosprawnym pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej, dokonuje zwrotu kosztów' poniesionych przez pracodawcę na szkolenia zatrudnionych osób niepełno--orawnych, podejmuje działania zmierzające do ograniczenia skutków' niepeł-- osprawności i likwidacji barier utrudniających osobom niepełnosprawnym inkcjonow'anie w⁷ społeczeństwie.

instytucjonalny model pomocy społecznej

Powiatowe centra pomocy rodzinie realizują model instytucjonalny po-~iocy społecznej, w którym głównym kryterium udzielenia pomocy staje się potrzeba, a nie wysokość osiąganych dochodów⁵. Model ten zakłada aktywne 'rmy pomocy, którymi są głównie usługi wspomagające rodziny w⁷e wszystkich ich funkcjach oraz w procesie odzyskiwania czy podtrzymywania samodzielności i zaradności. Niemniej powiatowe centra nie rozwinęły tak szero-

•    ich form pomocy rodzinie, koncentrując się na wspomaganiu rodzin zastęp-:zvch, rodzin zdezorganizowanych i dotkniętych patologiami społecznymi.

1 odstawowym problemem powiatowych centrów pomocy rodzinie jest brak

•    -odków finansowych na bieżące świadczenia, specjalizację usług i zakładanie owych placówek pomocy społecznej. Nieodzowne są zmiany systemu finan-wania, aby zapewmić skuteczną realizację wszystkich zadań i wesprzeć po-

⁴ R. Szarek, Powiatowe centra jmmocy rodzinie, Wspólnota 2000, nr 12, s. 22.

³ J. Hrynkiewicz (w:) Decentralizacja funkcji..., s. 179.

97