AUDI 80/90 Przekładnia i napęd osi
Dzięki różnym swym stopniom przekładnia dopasowuj obroty silnika do kół napędowych. W ten sposób kierowca może wpływać na prędkość jazdy, zdolność przyspieszania oraz zdolność pokonywania wzniesień.
W zależności od zamontowanej wersji przekładni można wśród czterech lub pięciu biegów wyszukać bieg pasujący lub pozwolić zrobić to przekładni automatycznej.
Moc silnika przenoszona jest poprzez sprzęgło na wałek napędowy przekładni zmianowej. Na tym wałku napędowym osadzonych jest 5 kół zębatych (łącznie z biegiem wstecznym; w pięciobiegowej skrzyni biegów jest ich nawet 6), stale zazębionych z odpowiednimi kołami zębatymi na tzw. wałku wyjściowym. Koła te mogą obracać się swobodnie tak długo, aż jedno z nich przy włączeniu odpowiedniego biegu nie zostanie sprzężone z odnośnym współpracującym kołem na wałku wejściowym. Stosunek liczby zębów odnośnej pary kół zębatych nazywa się przełożeniem. Audi nasz - jak wszystkie samochody osobowe ma w pełni zsynchronizowane biegi do jazdy w przód. Aby uniknąć zgrzytania przy włączaniu biegu wstecznego, zsynchronizowano nawet ten ostatni.
Koła zębate na wałku wejściowym i wyjściowym ułożyskowane są na ‘igiełkach* (cienkich wałeczkach). Nie ma w związku z tym żadnego sztywnego połączenia między wałkami a kołami zębatymi. Koła, jak już wspomniano, są stale zazębione ze sobą.
Przy zmianie biegu nie następuje połączenie między kołami zębatymi, lecz między kołem zębatym a wałkiem. Aby umożliwić wyrównanie obrotów wałka i koła zębatego, odcinek jednego wałka ślizga się za pośrednictwem elementów ciernych na odcinku drugiego wałka. Poprzez tarcie szybszy wałek zostaje wyhamowany, aż przy zsynchronizowanych obrotach następuje połączenie przenoszące moc silnika. Ponieważ na dokonanie powyższej synchronizacji obrotów potrzebny jest ułamek sekundy, nie należy, zwłaszcza przy zimnym silniku i gęstym oleju przekładniowym, operować dźwignią zmiany biegów zbyt gwałtownie.
Gdy włączanie biegów staje się coraz trudniejsze lub gdy po dłuższej jeździe przekładnia zaczyna sprawiać trudności, podejrzenie odpowiedzialności za zakłócenia pada częściej na sprzęgło niż na przekładnię (patrz też strona 116). Poniżej opisana regulacja mechanizmu przełączania biegów służy jedynie temu, aby ustawić dźwignię zmiany biegów we właściwej pozycji i w ten sposób "ustawić biegi"
Regulacja mechanizmu przełączania biegów
■ Ustawić dźwignię zmiany biegów na luzie.
■ Odkręcić gałkę z dźwigni zmiany biegów.
■ Podważyć mały element osłonowy przed dźwignią hamulca ręcznego i odkręcić znajdujący się pod spodem wkręt z nacięciem krzyżowym. Teraz można zdjąć osłonę dźwigni zmiany biegów.
■ Odkręcić nieco śrubę ze łbem sześciokątnym znajdującą się pod samochodem na drugim końcu dźwigni
zmiany biegów, aby umożliwić obracanie względem siebie dźwigni zmiany biegów i wodzika widełek zmiany biegów.
■ Ustawić pionowo dźwignię zmiany biegów i wyregulować tak, aby oba noski ogranicznika kuli miały ten sam odstęp względem osłony kuli (patrz fot. poniżej).
■ Ostrożnie dokręcić śrubę pod samochodem, aby ustawienie nie uległo zmianie.
Regulacja mechanizmu przełączania biegów. Fot. lewa: z obu stron między ogranicznikiem a osłoną kuli powinna być jednakowa odległość Fot prawa: w celu dokonania regulacji odkręcić pod samochodem oznaczoną strzałką śrubę przy wodziku widełek zmiany biegów
119