Obraz2

m7ważania można odnieść do wyrażeń ‘_Zvs„. ^P0"^y^mnnvch od dawna jako zwykle czasowniki w ,_n';

• '^SP^,1SC1 • "? Tymczasem mogły to hyc konstrukcje rozkainik^' rozkazującym^    jj. gdzie j, znaczy go Wykluczano u*

zaimkiem:    J • _tcologicZnych. których usunięcie „_cfc

^od"^{yl 7} ^zym akapicie - skłoniło Mazurkiewicza i \_Van, ^a Soryzacjr dawnej hipotezy Jana ł osia. Dzięki _lcmu cową    ⁷ : _spuść- zyskały godziwe dopełnienie w zaimku

czasowniki    ^ _Syna> wymienionego w poprzednim

°a⁵ .rT^ebidawsze semantykę czasownika puścić oraz funkcje. ztUnm. Pr/ •“ 7_czasownikanii pełni przedrostek s z. wykazał,

^ja iln ‘snuść’ nie mus, być rozumiane nawet jako metafora do duchowego zsyłania z nieba na ziemię, ale po prostu jako wzmóc-nbne daj' Tym wysiłkom zawdzięczamy zrozumiałą postać dwu dyskutowanych linijek:

Przez twego Syna-Boga wybrana matko. Maryjo Pozyskaj Go nam. daj Go nam.

Dodajmy, postać zrozumiałą także dla słuchaczy ówczesnych, niezależnie od przemian samego tekstu, który mógł mieć inne warianty (do czego jeszcze wrócimy). Warianty powstają bowiem według trzech procedur: świadomego odstępstwa od podstawy (modernizacja. adaptacja, fałszerstwo), oraz dwu typów błędu w odczytaniu; oprócz błędów powstałych z bezmyślności są jeszcze dużo ciekawsze błędy odczytu popełniane przez ludzi myślących W odróżnieniu i tych pierwszych błędów, dającycli nonsens, te ostatnie skutkują zro

zumialym kształtem tekstu, odbiegającym od zawartości, czasem i ⁰ intencji podstawy.

^r 1410. ale Uważane ^ ^^<>^^1irQ(^^icVi poświadczonej dopiero w spekulacji. Utrwm., ^J ^ ^starsz4- były przedmiotem rozlicznych

^poznawalne ćześci^kht^⁰^* ** ^UtWÓr ~ ^a przynajmniej jego

zachowanych zankńu/ °^{WC JCSt wcze}śniejszy od pierwszych Macieja z Grochowa ?°^WS*^ałych odpowiednio po 1407 r. (kodeks roku (BJ 408. 13 zwrot el/h»• ^    ^ zwrotki z nutami) i po 1408

czego odpisu z dzieła mi ^nUl*' ^*^erwszy rękopis ma formę robo*

tycznego (duże inicjały), i sprawia wrażenie

„-.go niż drugi, co jest tłumaczone podeszłym wiekiem ni-^^lalSługiwał się pismem dawniejszego typu).

^^ceg W/oru literackiego I części Bogurodzicy w hymnografii dotąd

-lubiono.    .    .

fhcąc obalić przekonanie, ze istniał wzór łaciński Bogurodzicę Birkenmajer przejrzał Analeeta hymnica (55 tomów; dalej gperdzając na końcu:

plonie, obejmującym tysiące utworów łacińskich, nie ma ani jednego *^CJ,yTVon _by ^ to ze względu na rytmikę, czy na brzmienie swego tekstu mógł Jt"^x>ru* * _/a wzór Bogurodzicy. za jej ‘oryginał*. Co więcej, nic ma ani jednego.

^ uważa .    _w którymkolwiek z tych zakresów zbliżał w tym stopniu, co

b^Unów greckich. (.035,, ⁷)    r

Badacz wyłowił jednak rozliczne jak je nazwał disiec-■wbm- wyrażenia, przypominające różne miejsca Bogurodzicy, również dalszych jej zwrotek (1937, s. 118-128). Radykalna „grecka n^ieza" Birkcnmajera nie została zaakceptowana, dlatego wracamy doźródel łacińskich. Ograniczając się do kontekstu liturgicznego t patrząc tylko na „miejsca charakterystyczne” próbujemy usystematyzować dotychczasowe poszukiwania, korelując cztery zakresy obserwacji. Należy (1) wyraźniej stawiać pytanie o zjawiska strukturalne. nie tylko analogie treściowe; (2) sprawdzać dostępność interesujących nas źródeł liturgicznych w polskich zbiorach: (3) badać zawartość księgi, w której one występują. W ten sposób powtarzamy autorskie czynności przygotowawcze, odtwarzamy kontekst poznawczy i warsztat procesu twórczego. Autor musiał dysponować pewną wiedzą, czyli określonymi utworami łacińskimi, aby stworzyć tekst polski. I to jest czwarty aspekt: rozglądać się za ludźmi, którzy to wszystko, co my w badanym tekście rozpoznaliśmy, mogli przed nami zgromadzić w swoim umyśle (wiedzieć),

Do skierowania myśli \s tym kierunku skłania zawartość toissołe plenarium — mszału pełnego, datowanego na ok. 1100 lut; Biblioteka Katedralna nr 149, wyd. Woronczak 1972). ^ sekwencjarzu (Prosarium) pod numerem 8 (s. II, 135, komentarz ^v k 109) mamy interesującą treściowo sekwencję De Sonda Mona. ^If»c. Ave Dei Genitrix (AH 53/105; bieg melodii zapisany ncumami tekstem). Na zbieżność treści Bogurodzicy z tą sekwencją z\sró-

159