b) po cichu, po polsku, po prostu. Są to dawne formy C Lp. r.m.n.:
M Lp. r.m., n. prost(o), polsk(o)
D Lp. r.m., n. prost-a, polsk-a C Lp. r.m., n. (po) prost-u, (po) polsk-u
c) dobrze, naprędce, wcale, wkrótce, źle. Są to dawne Ms Lp.:
M |
dóbr |
cał |
zeł |
D |
dobr-a |
cał-a |
zł-a |
Ms |
(w) dobrz-e |
’ (w) cal-e |
(o) źl-e |
5) Nazwy miejscowe na -ów, -owa, -owo, -in, -yn, -ina, -ino, -sk, np.: Jędrzejów, Kraków, Opatów, Częstochowa, Adamowo, Wejherowo, Konin, Tyczyn, Byczyna, Brzesko. Z pochodzenia są to mianowniki odmiany rzeczownikowej przymiotników dzierżawczych: gród Kraka = Kraków gród, wieś Częstocha = Częstochowa wieś
6) Nazwy kobiet utworzone od nazwisk łub tytułów mężów za pomocą przyrostka -ina //-yna, np.: starościna, wojewodzina, Sapieżyna itp. Z pochodzenia są to przymiotniki dzierżawcze r.ż.:
starosta -> r.m. starościn syn
r.ż. starościna żona
Sapieha -> r.m. Sapieżyn las
Sapieżyna niewiasta
jak: mamin synek, mamina chustka.
Literatura:
1. KIGr: Cz. Fleksja, § 65.
2. Kur: Cz. III, Rozdz. I, § 18.
3. Rosp: Cz. III, § 40.
4. Wiecz: § 92, 93.
§ 146. Odmiana zaimkowa przymiotników.
1) Stan wyjściowy
Odmiana zaimkowa przymiotników powstawała przez dodanie formy zaimka anaforycznegojbjaje do odpowiednich form rzeczownikowej odmiany przymiotnika, np.: M Lp. r.m. dobrb +jb, r.ż. dobra + ja, r.n. dobro + je. Każda z obu części tak utworzonego przymiotnika zachowywała sobie właściwą odmianę: część pierwsza odmieniała się jak rzeczownik dawnych tematów na -6- //-jo-, -a- //-ja- , część druga - jak zaimek jb, ja, je, np.: M Lp. r.m. dobrb + jb, r.ż. dobra-ja, r.n. dobro-je, D l.p. r.m., n. dobra-jego, r.ż. dobry-jeje itd.
Jednak z biegiem czasu doszło tu do licznych uproszczeń, które doprowadziły do tego, że w okresie późnoprasłowiańskim odmiana zaimkowa przymiotników wyglądała następująco:
126