Str 120

przetoczyć się po dnie, zostać poderwane i „przeskoczyć” w nowe miejsce (są to dwie formy ruchu rumowiska wleczonego) albo zostać uniesione i dalej płynąć już w masie cieczy (rumowisko unoszone). Siły działające na dno zależą od masy cieczy i spadku hydraulicznego, w praktyce ich działanie jest uzależnione od średniej prędkości przepływu i głębokości strumienia. Dla różnych rodzajów materiału dna cieku lub rodzaju umocnień podaje się „prędkości nierozmywające”, po przekroczeniu których materiał dna zostanie poruszony, lub „prędkości dopuszczalne”, po przekroczeniu których umocnienia mogą zostać zniszczone.

W tablicach 7.1 i 7.2 podano prędkości graniczne dla różnych rodzajów gruntu i głębokości wody równej 1 m. W przypadku gdy głębokość strumienia h jest inna, prędkości odczytane z tablic należy pomnożyć przez współczynnik równy h^v5. W tablicy 7.3 podano prędkości dopuszczalne dla różnych rodzajów umocnień.

Tablica 7.1

Prędkości nierozmywające u_nr dla gruntów niespoistych przy głębokości strumienia równej 1 m

Rodzaj gruntu	Średnia średnica ziarn [mm)	Prędkość fm/sl
Piaski pylaste	0,005-0,05	0,2-0,3
Piaski drobne	0,05-0,25	0,3-0,45
Piaski średnie	0,25-1,00	0,45-0,6
Piaski grube	1,0-2,0	0,6-0,7
Żwiry drobne	2,0-5,0	0,7-0,85
Żwiry średnie	5,0-10,0	0,85-1,05
Żwiry grube	10,0-15,0	1,05-1,20
Otoczaki drobne	15,0-25,0	1,2-1,4
Otoczaki średnie	25,0-40,0	1,4-1,8
Otoczaki grube	40,0-75,0	1,8-2,4
Skały słabe	—	2,5-3,5
Skały twarde	-	3,5-5,0

Tablica 7.2

Prędkości nierozmywające u_nr (w m/s) dla gruntów spoistych przy głębokości strumienia 1 m

Rodzaj gruntu	Spoistość gruntu
	średnio zwięzły	zwięzły	bardzo zwięzły
Lessy	0,7	1,0	1,3
Gliny, iły	0,8	1,2	1,7

120