Obraz8

w tej myśli, żeby nadal naród polski w tych r/cc/ach narodami u tyk z wielkim dla siebie niebezpieczeństwa ^P02o$t*Wal sposób, dzięki któremu język polski w sposób dogodny ^Wyna,a'l w! ^ % ażeby naród tym pocieszony nad.il swoje dzieje móul śn, ^{U>/C się w}>rjy,

(przel. J Loś. Język Polski" 1913)    ^PSyvvać we _w,.. ^c * pi£

Zwłaszcza ostatnie zdanie skłoniło niektórych do ma. że autor był zwolennikiem historiografii polskoję^f'⁰'* przeciwstawiał się Długoszowi. Juliusz Domański (1993 ^CJ|* uwagę na główna część wywodu Przedmowy , j_{CJ naci}' ^c, pragmatyczną sferę użycia języka w obrocie cywilnoprawnym"" * zastosowanie nie obniżałoby bynajmniej „rangi kulturowej" ^ tu, gdyż dla kultury narodowej ważniejsze jest stosowanie j_ę£u“¹*' czystego w pisemnych formach komunikacji społecznej niż w y ^0j' dziejopisarstwie.

Tak więc dążenia normalizacyjne nauczycieli takich jak 1 wspiera idea prawno-polityczna, którą podobnie jak Anonim _Wv ^ Jan Ostroróg:

39. O spisywaniu umów ...Pragnąłbym tuk/e. aby wszy stkie urnowy , _CA naści jakie bądź po polsku były pisane, po łacinie bowiem inaczej uczony nicuczony czyli prostaczek pisze i rozumie. Ojczysty ais j_V/yk wszyscy prawic koww znają. (Memoriał u- spruwte uporządkowania Rzeczy(wspolitej, s. 40)

Pojawiają się wypowiedzi na temat polszczyzny. Przedmów do antydworskiej Historii o szczęściu (druk 1515). wstęp do prze-kładu Marchołta: wiersz Do Polaków. Nie może zabraknąć na końcu lego cyklu słynnych slow Mikołaja Reja (1574). które nie są żadnym

3KSST ^{aIe P0Wied2Cniem} P° ^SW°J^C™ “‘■■BOŚ. CO jur

A niechaj narodowa* wżdy postronni znają.

“ ^ ^{acy nic}    i swój język mają.

_i? wychowanie i obyczaje: etyka i etykieta

Chlopiątka łotrowie z początku

ok. 1340— Kanonik krakowski Frowin pisze poemat pedagogiczny Antigameratus.

szkoła średniowieczna przede wszystkim wychowywała.

Zrównując

Pn)!ll wyCnowat

nie ogranicza się do modlitw, lecz obejmuje elementy etyki. * . nuiac dwa kanony podręcznikowe i lekturowe Sex auctores

_NV odróżnieniu od szkoły nowożytnej, głównie nauczającej

wcześniejszy) i Auctores octo (późniejszy) zwracamy uwagę na wspólną dla obydwu pozycję tzw. Dystychy Katona.

Dystychy Katona. Cathonowe wiersze obyczayne czyli Caionis disticha moralia wydane z przekładami na polski i niemiecki w Krakowie (1535) mają tekst łaciński firmowany nazwiskiem Erazma, ale nie różni on się od wcześniejszych druków, np. w ramach podręcznika Auctores octo morales, 1480. Ma też taką samą budowę: część pierwsza to 57 reguł w formie przykazań dla -żywota pospolitego”, zwana niekiedy monostychami. Krakowska edycja w trzech językach łączy zwykle po dwa monostychy, gdyż w tłumaczeniach posługuje się dwuw ierszem. Do wyjątków należy np. porada

Alicna concupisccrc noli

A cudzich rzeeży nic pożąday.

*^{7g,ędu na} pokrewieństwo tematu, np.:

Łączenie sąsiednich przykazań ma niekiedy uzasadnienie ze

211