Obraz6 2

qjąą pobyty podatkową, ogranicza się możliwości inwestycyjne przedsięhinwiw. •ą^ro sinym WbHiWiWViworacnia nowych miejsc pracy. Z drugiej strony, ppĘfCro^tyggnra pfKfaik^yggó pr/yczynin się do wzrostu siły ekonomicznej ■hea prywatnego. Powstają nowy miejscu pracy, zwiększa się produkcj.t, sprzc-bt ajwarówl usfcg. a tym samym jnotliwyjcsl w. przyszłości wzrost docho-

'MfrChna&ifrląy A> kredytów db łMmydi ekonomicznie dziedzin gospodarki, ehe* jak N*«k»« nriikawwf. rolnictwo itp Z drugiej strony, rcali-mmą dMfcodową budMu państwa, jego gestorzy mogą oddziaływać na ipKjt ekonomiczną pRBdaębścraw i gospodarstw domowych. HeeBei 

(m jej polega aa przejmowaniu przez państwo dochoóow podmiotów pry-—Hih Można zauważyć. Ze funkcje redystrybucyjna i stabilizacyjna wiążą się mómm ze stroną dochodową budżetu państwa, jak i z jego stroną rozchodo-ną 2 kdd funkcja fiskalna ma istotny związek ze stroną dochodową budżetu tratwa, poolewtf proces gromadzenia dochodów budżetowych ma określone cfg bżc iJizowme a ttkże oracz wydatki. Można wskazać, że realizacja' budżetowych przyczynia się do zmiany ich statusu ekonomicznego -z prywatnych soją one się publicznymi A zatem realizacja funkcji fiskalnej przez faoożct państwa przyczynia się do zmiany charakteru własności środków pic-

/funkcja kredylo*<żpo\ „

czące kwunkiw wydatkowania środków budżetowych. Tym samym są to informacje mówiące o tym. co będzie finansowane (kredytowane) z budżetu państwa i »jakiej skali. Chodzi tu głównie o te dziedziny życia społecznego, które nic (warzą dochodów tylko funkcjonują dzięki wspieraniu ich przez publiczne

sowych w publiczną formę własności. To za sprawą budżetu pieniądze podatników prywatnych zmieniają swój status i stają się pieniędzmi o charakterze JpMcapn. Ta swego rodzaju przemiana własności środków ma następnie w ich wydatkowaniu Chodzi tu o szczególne społeczne i pu-MoBcak wydatkowania i sposoby kontroli tych procesów.

Dojwpy fankfljipolitycznych zaliczamy funkcje ustrojową i demokratyczną. ę^mkcja ustrojowa budżetu państwa wynika z jego związku z parlamentem jljPp^am jypWfwt, który określany jest przede wszystkim przez konstytucji i MM akfy prawne Istota funkcji ustrojowej sprowadza się do określenia K h^idanUww zakresu uprawnień władzy ustawodawczej i władzy wyko-"■wtzej w sprawach związanych z budżetem

wTFunkcja dcrnokratycznt^datyery uud opracowywania budżetu. • tutti krotnic udziału w tym procesie społeczeństwa. Chodzi tu o udział bezpośredni obywateli, a takie o udział poprzez ich przedstawicieli w parlamencie, OdSkat obywateli w pracach budżetowych osiąga się przez jawność tych prac. pras publikowanie ustawy budżetowej i sprawozdania z wykonania budżetu Ważność tej funkcji budżetu wynika z możliwości kontrolowania władz publicznych w sprawach budżetu. Dużą rolę w tym względzie odgrywają opozycja parlamentarna i środki masowego przekazu.

4-4. Zasady budżetowe

Generalnie zasady budżetowe to reguły dotyczące prawidłowego wykonywania czynności związanych z funkcjonowaniem budżetu W kwestii zasad budżetowych, tak jak w przypadku funkcji budżetu, trwają ożywione dyskusje i brak jest zarówno w literaturze, jak i w praktyce jednoznacznych poglądów¹

W naszych rozważaniach skupimy się tylko na tych zasadach, które mają zasadnicze znaczenie i ponadczasowy charakter. Do takich zasad należą zasady: równowagi, powszechności (zupełności), jawności, jednoroczności. operatyw ności. jedności.

(-fasada równovvagi)to najważniejsza reguła dotycząca gospodarki budże-towej. Zwana jest złotą zasadą. Istota jej polega na zrównoważeniu wydatków budżetu państwa z jego dochodami. Z tą zasadą wiążą się zagadnienia nierównowagi budżetowej. Jeżeli w budżecie występuje niedobór dochodów w stosunku do jego wydatków, to mamy do czynienia z deficytem budżetowym. Jeśli natomiast wpływy budżetu państwa przewyższają jego wydatki, to występuje nadwyżka budżetowa. Z realizacją złotej zasady w praktyce występują kłopoty Większość państw realizuje deficyty budżetowe.

Zasada zupełności oznacza, iż w budżecie powinny zostać uwzględnione wszystkie dochody i wydatki państwa.

Zasada jawności polega na tym. że prace parlamentu nad budżetem są jawne. Sama ustawa jest publikowana. Jej treść jest dyskutowana w środkach masowej informacji. Przestrzeganie tej zasady ma prowadzić do ograniczeń zjawisk naruszających prawo budżetowe, do ograniczania marnotrawiona publicznych środków finansowych.

Zasada jednoroczności ma charakter raczej techniczny. Istota jej polega aa respektowaniu rocznego czasu trwania budżetu. W praktyce dochodzi do od stępstwa od tej zasady. Ma to miejsce w przypadku finansowania IMń| Wówczas środki budżetowe wykorzystywane są w okresie ich realizacji

1

S. Owsiak, Finanse publiczne.... op.cit