Obraz!8

' wjakicj; wysokości ustalono są ulgi, jakie są terminy płatności pndtoku. kto decyduje w sprawach odwołań itp. A zatem wszystkie te zagad-nienia składają sic na technikę podatkową. Wobec tego jej elementami są:

|. Podmioty podatku W stosunkachpodatkowo^wnyęh wyróżnia „się dwie kaHfone podmiotów. Są to podmioty ćżynne i podmiot)^-bierne Podmiotami czynnymi są państwo lub organizacja samorządowa. Podmioty te są uprawnione do tzw władztwa podatkowego, czyli do nakładania podatków, ustalania ich stawek, ustalania w nich ulg i zwolnień oraz do pobierania wpływów z podatków. Podmiotami biernymi są: podatnicy, płatnicy, inkasenci.

Podatnicy to osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne nicmającc osobowości prawnej podlegające obowiązkowi ponoszenia ciężarów podatkowych.

Płatnicy to podmioty zobowiązane zgodnie z przepisami prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i odprowadzenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Podatnikiem i płatnikiem ■ogą być te same lub różne podmioty. Z tożsamością podatnika i płatnika mamy do czynienia w sytuacji podmiotów prowadzących samodzielnie działalność gospodarczą, a w przypadku osób zatrudnionych, np. na pod-sowie omowy o pracę, występuje rozdzielenie płatnika i podatnika podatku.

Inkasent to podmiot, który nie oblicza podatku. Zobowiązany jest wyłącznie do pobierania od podatnika podatku i wpłacania go na rachunek organu podatkowego. Najczęściej inkasenci pobierają podatki lokalne. Są to sołtysi, którzy pobierają za prowizją podatek rolny od gruntów, podatek od nieruchomości, podatek leśny.

2.    Przedmioty podatku. Przedmiotami podatku są sytuacje faktyczne lub prawne (np. osiągnięcie dochodów, wydatkowanie dochodów, posiadanie majątku) oraz zdarzenia, np. udzielenie potyczki, zawarcie umowy sprzedaży, najmu.

3.    podstawa opodatkowania. Jest to wartościowo lub ilościowo wyrażony przedmiot podatku. Podstawą opodatkowania w poszczególnych rodzajach polskich podatków jest:

•    w podatkach dochodowych: wartość uzyskanego dochodu.

•    w podatkach od towarów i usług: wartość obrotu lub wartość realna towaru powiększona o należne cło,

•    w podatku od nieruchomości: suma powierzchni użytkowej budynków lob mana powierzchni gruntów.

By,*- ^w podatku leśnym: suma powierzchni lasu wyrażona w hektarach fizycznych.

I w podatku rolnym: suma wartości użytkowej ziemi, którą wyrażają Współczynniki przeliczeniowe, przez które przemnożą się hektary lityczna zmtth rofmczej.

• w podatku od spadków i darowizn: suma wwtok. otrzymanych w drodze darowizny, spadku praw majątkowych lub rzeczy.

•    w podatku od posiadania psów: liczba posiadanych psów.

4. Stawki podatkowe. Służą do określania kwot podatku. Stawki podatkowe dzielimy na stawki kwotowe i stawki procentowe. Stawki kwotowe to kwoty podatku wyznaczone z góry. i uwzględnieniem różnych czynników i okoliczności. W Polsce ze stawkami kwotowymi mamy do czynienia m.in w podatku zryczałtowanym płaconym w postaci karty podatkowej. W tym przypadku kwota podatku zależy od rodzaju prowadzonej działalności, od liczby mieszkańców danej miejscowości oraz od liczby osób zatrudnionych. Stawki procentowe to części podstawy opodatkowania. Stawki procentowe mogą być stałe lub zmienne. Stawki procentowe stałe charakteryzują się tym. Ze są one niezależne od zmian w podstawie opodatkowania. Stawki procentowe zmienne mają to do siebie, żc zmiana podstawy opodatkowania powoduje zmianę stawki podatkowej.

(Cechą stawek procentowych stałych jjest to, że podatek rośnie w takim samym tempie co wartość podstawy opodatkowania. Stawki te określa się jako stałe, proporcjonalne lub liniowe.

W polskim systemie podatkowym ze stawką 7% od podstawy opodatkowania mamy do czynienia w podatku od spadków i darowizn, przy zamianie zasiedzenia w prawo własności, a ze stawką 19% w podatku od dochodów osób prawnych.

■ Stawki procentowe zmienne. Określane inaczej nieproporcjonalnymi, mogą mieć charakter stawek progresywnych lub rcgresywnych.

Istotą skali podatkowej progresywnej jest to. że w miarę wzrostu podstawy opodatkowania stawki podatku także rosną. W rezultacie w miarę wzrostu podstawy opodatkowania podatek przypadający na jedną jej jednostkę rośnie. Stawki progresywne mogą mieć różne formy. Spotykane są stawki progresji globalnej lub skokowej oraz stawki progresji szczeblowej, zwane progresją ciągłą. Istotą stawek progresji globalnej (skokowej) jest to. że po przekroczeniu określonego poziomu podstawy wymiaru podatku następuje obciążenie całej podstawy opodatkowania wyższą stawką podatku. W progresji szczeblowej wyższa stawka podatku obciąża tylko nadwyżkę podstawy opodatkowania ponad wielkości mieszczące się w poprzednim przedziale, pozostała zaś część obciążona jest niższą stawką.

W skali podatkowej regresywnej obserwujemy, żc w miarę wzrostu podstawy opodatkowania stawki podatku zmniejszają się. Stawki regresywne są odwrotnością su wek progresywnych. W każdym rodzaju Stawek progiem u nych czy rcgresywnych mamy do czynienia z ich ogramcanitai. Mato