Obraz"0

duszu, a nie pobierały dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka, przyznano prawo do takiego dodatku, uzależniając je od dochodu. Mogły one otrzymać dodatek na powyższych zasadach (okres i wysokość), jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekraczał kwoty 612 zł i rodzina spełniała warunki do otrzymania dodatku określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych. W obu wskazanych przypadkach dodatek na dziecko nie mógł przekraczać kwoty 300 zł.

Bez wątpienia ustawa o świadczeniach rodzinnych przyniosła radykalną zmianę systemu pomocy państwa dla osób samotnie wychowujących dzieci. Jednakże likwidacja funduszu alimentacyjnego, choć uzasadniona, wydawała się zbyt pochopna i nieprzemyślana, co znalazło wyraz w społecznych protestach i nowelizacjach tej ustawy.

ustawa o zaliczce alimentacyjnej

Choć zasady funkcjonowania funduszu alimentacyjnego były krytykowane, to sama idea udzielania pomocy przez państwo osobom samotnie wychowującym dzieci jest w pełni uzasadniona. Trzeba było jednak znaleźć skuteczne i sprawiedliwe metody tej pomocy. Ich wyrazem miała być ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej. Ustawa ta przywróciła, jednakże na zmienionych zasadach, państwowe świadczenia alimentacyjne, połączone z reformą świadczeń rodzinnych. W szczególności zamiarem ustawodawcy było: znalezienie skutecznych mechanizmów wymuszających na dłużnikach alimentacyjnych wypełnianie obowiązków, zaangażowanie gmin w system pomocy i egzekucji alimentów, zlikwidowanie fikcji samotnego wychowywania dzieci oraz udzielenie pomocy tym, którzy z obiektywnych przyczyn nie mogą uzyskać alimentów, mimo że faktycznie samotnie opiekują się dziećmi.

zaliczka

alimentacyjna

Ustawa wprowadziła nowy typ świadczenia w postaci zaliczki alimentacyjnej. Mogły się o nią ubiegać osoby uprawnione do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego, którego egzekucja była bezskuteczna, jeżeli wychowywane były przez osobę samotną lub przez osobę pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek przebywał w zakładzie karnym powyżej trzech miesięcy albo był ubezwiasnowolniony. Ponadto zaliczka przysługiwała pełnoletniej osobie uczącej się, która nie pozostawała na utrzymaniu rodziców' w związku z ich śmiercią lub zasądzeniem od nich alimentów przed ukończeniem osiemnastego roku życia. Zaliczka była wypłacana do ukończenia przez dziecko osiemnastu lat, a w przypadku kontynuowania nauki w szkole (także w' wyższej) - do ukończenia dwudziestego czwartego roku życia. Oprócz bezskuteczności egzekucji warunkiem uprawniającym do zaliczki było spełnienie kryterium dochodowego, wynoszącego 583 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie.

Wysokość zaliczki była uzależniona od kwoty zasądzonych alimentów', z uwzględnieniem ustawowych limitów' oraz sytuacji osób najuboższych. Ustawodawca przewidział również sytuacje wyłączające i ograniczające prawm do świadczenia. Nie przysługiwało ono osobie, która zawarła związek małżeński lub była uprawniona do zasiłku rodzinnego na wdasne dziecko albo przebywała w' rodzinie zastępczej lub instytucji zapewniającej całodobowa utrzyma-

227