Obraz)8

W lircrulurzc spotyka się inne ustalanie wskaźnika pokrycia obsługi długu Proponuie się uwzględnienie w liczniku tego wzoru zysku netto. Wydaje się, ze ta formuła jest bardziej poprawna, ponieważ budżet państwa ma pierwszeństwo przed zobowiązaniami wobec banków.

Kolejnym wskaźnikiem zdolności firmy do obsługi długu jest wskaźnik określając> pred> spozycje przedsiębiorstwa do terminowego regulowania odsetek. Banki udzielając kredytów oferują tzw. karencję, czyli odroczenie spłaty rat kapitałowych, natomiast odsetki wymagane są od zaraz. Zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania odsetek ustala się za pomocą wskaźnika pokrycia zobowiązań odsetkowych. Wskaźnik ten oblicza się według wzoru:

wskaźnik pokrycia    zysk brutto + odsetki

zobowiązań odsetkowych    odsetki

Przyjmuje się wartość tego wskaźnika w granicach 4,0-5,0. Także i w tym przypadku poprawniej jest odnosić odsetki do zysku netto.

Kolejnym wskaźnikiem w tej grupie jest wskaźnik pokrycia obsługi długu z nadwyżki finansowej. Wskaźnik ten określa stopień solidności firmy w zakresie obsługi zadłużenia. Oblicza się go według wzoru:

wskaźnik pokrycia obsługi zysk netto ♦ amortyzacja długu x nadwyżki finansowej raty kapitałowe + odsetki

Za wartość normatywną tego wskaźniki przyjmuje się 1,5. Oznacza to, że łącznic zysk netto wraz z amortyzacją powinny być o 50% wyższe od rocznej spłaty kredytu wraz z odsetkami.

3.4. Ocena sprawności działania przedsiębiorstwa

Na nasze potrzeby będziemy rozpatrywać wskaźniki dotyczące kosztów oraz wskaźniki gospodarowania zasobami przedsiębiorstwa.

Z licznej grupy wskaźników dotyczących aktywności gospodarczej opartych aa kosztach omówimy tylko najbardziej istotne z nich, tj.

-    wskaźnik obciążenia przychodów kosztami pracy.

-    wskaźnik obciążenia przychodów kosztami finansowymi.

-    wskaźnik poziomu kosztów finansowych.

Jeśli chodzi o wskaźnik obciążenia przychodów kosztami pracy, to ustala się go jako relację kosztów związanych z zatrudnieniem pracowników wraz z narzutami do przychodów netto pochodzących ze sprzedaży produktów, materiałów i usług. Wskaźnik ten oblicza się następująco:

hotrty pracy »ran ptgythod—1__

«ka>nik ohoąirnia przychodów firmy kacetami pracy

przychody- nflo u sprzedały towarów, produktów i materiałów

Drugim rozpatrywanym wskaźnikiem z tej grupy jest wskaźnik obciążenia przychodów kosztami finansowymi. Wskaźnik ten jest relacją kosztów finansowych (kosztów kapitałów obcych, strat ze zbycia inwestycji i innych kosztów) do przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i materiałów Oblicza się go według wzoru:

koszty finansowe

wskaźnik obciążenia przychodów

kontami finansowrmi "    »tprttómty towarów.

produktów i materiałów

Wskaźnik len obrazuje, jaką część przychodów należy przeznaczyć dla dawców kapitału obcego z tytułu zaciągniętych kredytów, potyczek, dyskonta weksli, emisji papierów wartościowych itp.

Wreszcie trzecim wskaźnikiem jest tu wskaźnik poziomu kosztów finansowych. Ustala się go według następującego wzoru:

wskaźnik poziomu    koszty finansowe

koaztów finansowych średni stan zobowiązań

Informuje on o efektywności gospodarowania zobowiązaniami. Składają się na nią nieterminowe regulowanie zobowiązań, wielkość stopy procentowej kredytów, różnice kursów walut itp.

Drugą grupą rozpatrywanych wskaźników są wskaźniki gospodarowania zasobami. Chodzi tu o ocenę efektywności gospodarowania, głównie zasobami ludzkimi i aktywami trwałymi. Jeśli chodzi o zasoby ludzkie, to ocenę ich wykorzystania można mierzyć wskaźnikami wydajności pracy. Wówczas odnosi się efekty pracy do jej kosztów. Jednym z wykorzystywanych do tego celu jest wskaźnik wydajności pracy na jednego zatrudnionego. Oblicza się go według wzoru:

wydajność pracy _ ipkmfnrfriy na jednego zatrudnionego lic/ha zatrudnionych

W obliczaniu tego wskaźnika przyjmuje się zysk ze sprzedaży, ponieważ odzwierciedla on wysiłek załogi w zakresie jego wytworzenia.

Wykorzystanie pracowników w przedsiębiorstwie można ustalić, obliczając wskaźnik produktywności pracy. Wówczas obliczamy relację przychodów rt sprzedaży do kosztów pracy. Wzór na obliczenie tego wskaźnika jest następigący.

309