Obraz (50)

jednak, że w psyche silnej kobiety wiedzie również swój żywot tajemny przewodnik. W tej chwili bardziej szczegółowo zajmiemy się tą postacią, którą Carl Gustavjung określił mianem „animu-sa”. Gdy kobieta się zakochuje, to właśnie on przejmuje stery.

Powstanie animusa

Zanim zajmiemy się kwestią zakochania, zwróćmy najpierw uwagę na to, w jaki sposób animus powstaje w psyche kobiecej.

Kiedy dziewczynka przychodzi na świat, animus jeszcze nie jest ukształtowany w formie konkretnego obrazu. Dziewczynka nosi wówczas w sobie jedynie archetyp męskości, czyli gotowość do kształtowania w sobie cech określanych w naszej kulturze mianem „męskich”, w Chinach znanych jako yang, a u archaicznych plemion gdzieś w Azji czy w Afryce występujących pod jeszcze inną nazwą. W świetle psychologii Jun-gowskiej możemy sobie wyobrazić, że archetyp funkcjonuje jak magnes, który przyciąga różne opiłki żelaza i tym samym stale zmienia swój wygląd. Jeśli ponadto wyobrazimy sobie, że magnes jest dla nas niewidoczny, że został ukryty pod kartką papieru, a my z dziecięcą fascynacją obserwujemy wędrówkę opiłków żelaza w ślad za poruszanym przez kogoś magnesem, wówczas możemy uznać, że z grubsza wyrobiliśmy sobie wyobrażenie, co z aktywności archetypowej jest dostępne naszemu świadomemu postrzeganiu. Sam archetyp jest niewidoczny, stanowi on jedynie coś w rodzaju ośrodka energii przyciągającego różne cząsteczki.

Archetyp jako taki jest niezmienny, wspólny wszystkim ludziom, ale przyciągane przez niego cząsteczki są różne w zależności od kultury, czasu i osoby. Cóż, magnes przyciąga to, co znajdzie się w zasięgu pola magnetycznego, a zatem wydaje się logiczne, że w Indiach znajduje inne obiekty niż w Badenii. Na szczęście dzięki nowym umiejętnościom, jakich nabywamy w trakcie życia, dzięki pracy nad nieświadomością, autorefleksji czy psychoanalizie, możemy sami decydować, czy przyciągamy stare cząsteczki, czy dodamy nowe, innymi słowy: możemy aktywnie pracować nad formowaniem archetypu.

Archetyp męskości przyciąga do siebie wszystkie te cząsteczki, które w jakiś sposób kojarzą się z problematyką męskości. Pierwszym mężczyzną, jakiego spotyka dziewczynka, jest z reguły jej ojciec, oraz, aby nieco skomplikować całą sprawę, animus matki, czyli zasada męska w tej formie, jaka ukształtowała się w nieświadomości matki z elementów dostarczonych zarówno przez jej ojca, jak i animusa jej matki. Proces formowania animusa sięga kilku pokoleń wstecz, dlatego tak wiele czasu potrzeba, by zmienić zakodowane społecznie przekonania o roli kobiety i mężczyzny.

Patriarcha wewnętrzny

W tym miejscu dochodzimy do stwierdzenia, które dla wielu silnych kobiet będzie równie poruszające, jak informacja o ukrytej w głębi ich duszy słabej dziewczynce. Otóż w naszym społeczeństwie wewnętrzny obraz mężczyzny, który nosiw sobie dziecko płci żeńskiej, w większości przypadków formowany jest podług wzoru tradycyjnego patriarchalnego ojca. Dzieje się tak dlatego, że archetyp - wewnątrz psychiczny magnes odpowiedzialny za funkcjonowanie w naszej psyche zasady męskiej - może przyciągać jedynie te cząsteczki, które występują w danej kulturze. W okresie naszego dorastania wzorce męskości nosiły raczej wszelkie cechy macho. Z pewnością nie był to ideał odpowiedzialnego partnera, promowany w czasach hipi-

103