s27

KRYTYCZNE STUDIA NAD BEZPIECZEŃSTWEM

Badacze feministyczni Twierdzą jednak, że kobiety są coraz częściej ofiarami konfliktów zbrojnych. Na początku XX w. cywile stanowili 10% ofiar wojen, a pod koniec XX w. - już 90%, z czego znaczna część to kobiety i dzieci. W czasie wojny kobiety są traktowane jak własność mężczyzn i lupy wojenne. Gwałt nie jest tylko raną zadaną samym kobietom, lecz przede wszystkim szkodą wyrządzoną majątkowi mężczyzny. Gwałty w czasie wojny na Bałkanach w latach dziewięćdziesiątych były częścią taktyki upokorzenia wToga. Według wykładni feministycznej kobiety były więc prawdziwymi ofiarami, poniżane i gwałcone przez mężczyzn, często w „rewanżu" za bombardowania NATO¹⁰'. Inni wskazują, że podczas wojny na Bałkanach zabijani byli jednak głównie mężczyźni, a kobiety ewakuowane, dlatego większa uwaga powinna być poświęcona mężczyznom¹¹⁰.

Z perspektywy feministycznej także określenie wojny w Iraku jako walki dobra ze ziem odzwierciedla podejście maskulinislycznc i myślenie dycho-tomicznc. Feminizm postuluje tolerancję i odrzuca myślenie kategoriami „wszystko albo nic". Odpowiedź militarna zamyka bardziej pojednawcze opcje alternatywne"¹.

„Technoslraiegiczny” język używany przez zimnowojcnnych planistów nuklearnych odzwierciedlał sposób myślenia pozwalający zdystansować się od skutków użycia broni nuklearnej. Na przykład czysta bomba oznacza bombę wytworzoną za pomocą syntezy, a nie rozszczepienia, która ma większą silę niszczycielską. Język ten ma także odniesienia seksualne (np. wertykalny crektor, głęboka penetracja). Tcchnologizacja wojny, obejmująca nuklearne odstraszanie, rewolucję w sprawach militarnych oraz depersonalizację zabijania, daje iluzję „czystej" wojny i rozmywa odpowiedzialność"².

Badania empiryczne wskazują, że organizacje terrorystyczne w coraz szerszym zakresie włączają kobiety w swoje szeregi. Znane są przypadki ataków terrorystycznych samobójczyń w Izraelu, Czeczenii. Iraku. Turcji i Sn Lance. Badacze feministyczni tłumaczą przyczyny tego zjawiska zainteresowaniem samych kobiet korzyściami strategicznymi z ich zaangażowa-" JuIk A. Skrtus, Kosom. llwShtksand TruihsSuneJa War. Berkeley: UmvcnityołCalifomu Press 1999, s. 4; Carolmc Kennedy-Prpe, Gmkr anJSeatnty, w. Alan Collins M.).Coniemponuy Security Siitltts, (Mord: (Mord Unńcrsiry Press 2007. s. 78.

R. Charti Carpctuer, Womtn and CkUdren Fint Gtnder Nomu and Humanitartan EwcuMion tn tht BaJtans 1991-199}. „Itiicrnaooml Organizatron' 2003, t. 37. nr 4, s. 661-694.

^1,1 J Ann Tkkncr, Vre GroMh and Futurę o) Femitust Theones tn Inttmatmal Rciations, .Brown Jouin.il of World Affairs* 20M, l. 10. nr 2, s. $4.

^Ilł (atol Cohn. Se a and l\ath in the Nattoml VMd o) Dtftnct InseOttittab, -Signs" 1987, i 12, nr 4, i 6X8-691.

rMTMnlycm* pOfclSc* A» bMiMtWntM

nia oraz chęcią realizacji konkretnych celów politycznych¹⁰. Część z nich twierdzi, że wysadzenie się w powietrze może być racjonalną postawą kobiet, które zostały zgwałcone i z tego powodu nie mają szans na małżeństwo i posiadanie dzieci^{1 2}. Akty terroru ze strony kobiet są dokonywane jednak często z zemsty za śmierć bliskich. Kobiety działają jako przedstawicielki swojej grupy etnicznej, przejmują role poległych mężczyzn, dokonują aktów terroru przeciw opresorom swojego narodu.

Feministyczne podejście do bezpieczeństwa uwzględnia perspektywę grup marginesu społecznego. Katharinc Moon analizuje politykę bezpieczeństwa narodowego Korei przez pryzmat prostytucji wokół amerykańskich baz wojskowych w latach siedemdziesiątych. Badaczka wskazuje, że prostytucja może być argumentem w negocjacjach między nierównymi pod względem siły sojusznikami"⁵. Sandra Whitworth bada prostytutki i ich klientów zolnicrz.y i aktywistów organizacji pozarządowych - biorących udział w Operacjach pokojowych w Kambodży"⁶. Również na Bałkanach operacje |K)kojowc stały się lukratywnym tynkiem dla prostytucji kobiet nielegalnie przemycanych z obszaru byłego Związku Radzieckiego i I-uropy Środkowej.

Feminizm liberalny, feministyczne stanowisko, feminizm poststrukturalny

W ramach feminizmu badacze wyróżniają feminizm liberalny, feministyczne stanowisko i feminizm poststrukturalny, które inaczej postrzegają kwestie bezpieczeństwa międzynarodowego.

Feminizm liberalny tw ierdzi, żc jeżeli kobiety mają być pełnoprawnymi członkami społeczeństwa, powinny wypełniać wszystkie nałożone przez państwo obowiązki. Dąży do uczynienia kobiet bardziej widocznymi w studiach nad bezpieczeństwem. Uznaje państwo za instytucję konieczną dla

^m Lama Sjobcrg, fomlmst Infrrrogaiioiis o/TerioromjTerronsm Slutl.es. Jntcrnalioiul Rrtańom" 2009.1. 23. nr I. s. 70. Patrz szerzej Laura Sjoberg, Caron Gcntry. Mothers. Monsten ant Whoret; Womtn ‘i Vtoknoe in Global fbhttcs, London: Zcd Books 2007; Karta J. Cunningham. Cross-foyio-ml Trends In fornale Fe/rorism. .Studio, m Conflict and Tcrrorism" 2003, l 26, nr 3, s. 171-195.

Pairz szerzej Mia Blootn, Dying to foli The Ailurc of Suiside Tenor. New York: Columbia UniYcrsity Press 2005; Robert Papc, t>}ing to Win- The Śmiecie Ijogjc to Smudę Termrtsm. New York: Random Hosisc 2005.

^{l ;>} Kalharinc Moon. Sex Among Allies. Mlliiary ProUilotkm m US-foorea Relations. New York: Columbia Unńersity Press 1997.

Sandra Whitworth, The Pr cielice, and Praw. of fomtniU Research m International Relations, w. Richard Wyn JoiKS (red ), Cnneal Thcory and Word lUitus, Bouldcr. Ljnnc Rienncr 2001, s. 149-160; Sandra Witlmorth. J/ihtanied Masculuuiies and the Maks of ftacckreping, w. Kcn llooth (red.). CntkaJ Secunty Studies and World Maks. Bouldcr: Lynnc Rienncr 2005, s. 89-106.