Obraz (73)

się z zaklętego kręgu starych gierek. Znam wiele osób obojga płci, które wstępują na drogę indywiduacji, ponieważ czują, że tradycyjne modele stosunków męsko-damskich są już nie do utrzymania. Wiele osób - kobiet i mężczyzn - zaczyna poszukiwać nowych modeli. Trudność polega na tym, że w tej chwili nikt nie wie, jak te nowe modele będą wyglądać. Niejedno przemawia za tym, że nigdy już nie pojawi się jakiś powszechnie obowiązujący wzór stosunków męsko-damskich. Kościół wniósł ważny wkład w proces odnajdowania się człowieka w świecie, ale te tradycyjne formy dla wielu ludzi są już niewystarczające. Tradycyjne wartości rodzinne w coraz większym stopniu ulegają rozkładowi - typ rodziny-patchworku jest już raczej regułą niż wyjątkiem. Rewolucja seksualna lat sześćdziesiątych trwale i gruntownie obaliła wiele zakurzonych tabu. I dobrze się stało.

W żadnej epoce ludzie nie mieli tak wielu możliwości kształtowania własnego życia - media codziennie kuszą nas nimi aż do przesytu. Podróże do egzotycznych krajów tanieją, obserwujemy zjawisko zrastania się kontynentów, a wraz z nimi i kultur. Różne style życia nakładają się na siebie, mieszają się światopoglądy, ludzie wszystkich ras kochają się i nienawidzą, aż w końcu - powoli, lecz nieuchronnie - zaczyna się proces zacierania się granic pomiędzy nimi. Nikt nie potrafi przewidzieć, jakie nowe kwiaty w ziemskim ogrodzie rozkoszy wyrosną w przyszłości. To wspaniale, że możemy się rozwijać w atmosferze takiej swobody, trzeba jednak stwierdzić, że wszystkie te możliwości mają w sobie coś zatrważającego - widzimy w nich niebezpieczeństwo utonięcia w oceanie wolności. Ludzie, którym przyszło żyć w tej fascynującej, ciekawej epoce potrzebują ważnej umiejętności pozwalającej im korzystać z niesłychanej wielości szans: muszą się nauczyć, w jaki sposób nie dawać posłuchu tym, którzy im mówią, co jest słuszne, a co nie.

Ludzie, którzy znaleźli się na drodze indywiduacji, sami muszą szukać własnych ścieżek, coraz trudniej będzie im bowiem znaleźć kogoś, kto wskaże im właściwy kierunek. Nikt im nie powie, którędy mają pójść. Przypomnijmy sobie, co uczyniła matka królewska w bajce o dziewczynce bez rąk: miała odwagę ustanowić własne prawo i działać tak, jak jej nakazywało, choć prawo to (pozornie) sprzeciwiało się królewskim rozkazom. Musimy się zdobyć na podobną odwagę, jeśli chcemy poszukać własnej drogi, która zaprowadzi nas do serca wybranego mężczyzny.

A zatem kwestionujcie normy, które dotychczas wydawały się wam nie do podważenia, a wtedy być może się okaże, że chodzi tu tylko o jakąś grę pozorów. Same twórzcie dla siebie prawa, same czuwajcie nad własną cnotą. Jesteście apostołami moralności dla siebie samych. To wy decydujecie, kiedy przychodzi czas, by cieszyć się radościami życia, kiedy zaś lepiej zdobyć się na wyrzeczenie. Ale nie zapominajcie, że od tej chwili do was należy pełna odpowiedzialność za własne postępowanie. Odtąd same będziecie zdawać przed sobą rachunek z własnych błędów, a jeśli w udziale przypadną wam sukcesy, same możecie poklepać się po ramieniu. Pamiętajcie: jeśli otworzyło się przed wami serce jakiegoś człowieka, oznacza to, że bierzecie za niego odpowiedzialność. Jeśli nie chcecie wziąć na siebie tego ciężaru, zrezygnujcie ze związku.

Nie tylko kobiety, mężczyźni również poszukują modeli kobiecości i męskości, które nadawałyby się do wykorzystania w przyszłości. Ci poszukujący mężczyźni są niekiedy tak samo zagubieni i zdezorientowani jak silne kobiety, oni również tęsknią do spełnionej miłości, oni również nie wiedzą - jeszcze nie wiedzą - co powinni w tej sprawie przedsięwziąć. Są to niekiedy ludzie zranieni przez tygrysice, a ich rany są głębokie. Ale nie zrezygnują z poszukiwania miłości - wiem o tym z własnego

149