Obrázek (40)

wpływ na ich postawy. Wpływ ten rośnie, gdy staje się działaczem WZZ. Podnosi się wtedy samoocena Wałęsy, ujawniają się jego zdolności organizacyjne i przywódcze. Istotnfe podniesienie samooceny, przyrost aspiracji i ambicji przywódczych następują w toku wydarzeń sierpniowych 1980 r. Wałęsa w ciągu kilku dni staje się przywódcą robotniczym, znanym w świecie działaczem związkowym. Utrwala się poczucie kontroli wewnętrznej i postawy aktywności politycznej i społecznej. Następują jakościowe zmiany w obrazie własnej osoby, wzrost zaufania do własnych uzdolnień i umiejętności przywódczych i społecznych. Wałęsa, mimo kilku niefortunnych wydarzeń, np. próby pozbawienia go funkcji przewodniczącego przez Gwiazdę i kolegów¹, chyba uwierzył w swoją historyczną misję i posłannictwo.

W latach 1967 - 1980 zmienia się istotnie Ja aksjologiczne Wałęsy. Pod wpływem własnych doświadczeń zawodowych (upośledzenie zawodowe oraz społeczne i polityczne, prześladowanie przez SB) akceptuje ideologię walki z ustrojem komunistycznym o prawa związkowe robotników, o wolność i demokrację. Mimo początkowej orientacji „siłowej” (Wałęsa proponował np., by atakowano posterunki milicyjne) bez oporów przyjmuje zasadę walki politycznej, pokojowej. Utrwalają się w jego świadomości postawy egalitarne oraz orientacje solidarnościowe z innymi grupami społecznymi, głównie z inteligencją. Formują się orientacje i postawy negocj acyj no -kompromisowe.

Ja funkcjonalne i aksjologiczne oddziałują i modyfikują układ podstawowy Ja. Silniej krystalizuje się Ja indywidualne, w którym tworzą się autoschematy przywództwa i własnej misji historycznej. Nasila się poczucie własnej wartości, postawa proaktywna i poczucie wpływu na wydarzenia historyczne. Ja obronne ulega redukcji w związku z akceptacją wartości polityczno-społecznych i poczuciem zaangażowania politycznego.

Ja zewnętrzne ulega rozbudowie i aktywizacji: świadomości roli ojca licznej rodziny towarzyszy poczucie solidarności z klasą robotniczą i postawa zaangażowania społecznego. Ja refleksyjne ulega aktywizacji w związku z nowymi rolami społecznymi, szczególnie pod wpływem udanego strajku w stoczni i doświadczeń przywódcy robotniczego. Wałęsa uświadamia sobie, że znalazł się na nowym etapie swej życiowej drogi i że przestał być osobą prywatną.

Do wiodących właściwości w tym okresie należy postawa opozycyjna wobec ustroju, zaangażowanie polityczno-społeczne, postawa odpowiedzialności za rodzinę. W wydarzeniach sierpniowych ujawnione zostają zdolności przywódcze, charyzma i polityczne umiejętności.

Trzeci okres w życiu Wałęsy przypada na lata 1980--1990. Do ważnych wydarzeń należy powstanie NSZZ

„Solidarność”, I Zjazd w hali Olrni, nieudane pertraktacje z rządem Jaruzelskiego i ogłoszenie stanu wojennego. Następuje aresztowanie i internowanie ważniejszych działaczy. W październiku 1983 r. Wałęsa otrzymuje Pokojową Nagrodę Nobla. W lutym 1989 r. dochodzi do obrad okrągłego stołu (obrady kończą się 5 kwietnia). W kwietniu Wałęsa wraz z żoną składa wizytę papieżowi Janowi Pawłowi II w Rzymie. W czerwcu odbywają się wybory do Sejmu i Senatu, które przegrywa „partia przewodnia”, 10 lipca prezydentem zostaje wybrany generał Wojciech Jaruzelski. Wałęsa zawiera porozumienie z ZSL i SD; premierem z inicjatywy Wałęsy zostaje Mazowiecki.

17 września 1990 r. ogłasza gotowość kandydowania na prezydenta. Odbywa się kampania wyborcza, z 14 kan-< lydatów startuje w niej 6. W pierwszej turze Wałęsa otrzymu-je 40% głosów, Tymiński 23% (Mazowiecki odpada). W drugiej turze Wałęsa otrzymuje 73%. 22 grudnia składa przysięgę w Zgromadzeniu Narodowym.

Grupami społecznymi, w których Wałęsa w trzecim okre-• .ie funkcjonuje, są oprócz grupy rodzinnej elita opozycji PRL,

103

1

Zob. tamże.