Obrázek (60)

Interesujące uwagi o osobowości Wałęsy, jego możliwościach i trudnościach zawiera książka Andrzeja Celińskiego¹. Autor zna dobrze Lecha, gdyż przez wiele lat był jego bliskim współpracownikiem m.in. jako szef gabinetu Wałęsy w 1981 r. Celiński odrzuca alternatywę dyktatury Wałęsy w sytuacji nasilających się trudności ekonomiczno-społecznych. Pisze: „Miesiąc po miesiącu Wałęsa udowadnia, że bystrze widzi problemy naprawdę ważne dla Polski. Kwestia, jak on je potrafi rozwiązać. Czy odnajdzie drogę do tych środowisk, które mogłyby mu w tym pomóc”.

Niewątpliwie w pewnym zakresie Celiński ma rację, że Wałęsa niezbyt trafnie dobierał sobie współpracowników.

Przypomnijmy, że wielkie reformy były często efektem współpracy kilku wybitnych polityków i ekonomistów (np. w RFN Adenauera i Erhardta). Wałęsa niewątpliwie trafnie wyczuwa potrzebę powołania w Polsce gabinetu wybitnych fachowców, jak dotąd nie miał po temu okazji.

Przed wyborami prezydenckimi senator Celiński, który ma intuicję psychologiczną (z zawodu jest socjologiem), prognozował, że Wałęsa będzie rozsadzał rolę prezydenta, a Mazowiecki ją uśpi. Prognoza w stosunku do Wałęsy sprawdza się. Wałęsa w roli prezydenta wykazuje silne poczucie kontroli wewnętrznej, jest dynamiczny, aktywny, pełen inicjatywy. Potępia nadużycia, proponuje własnych kandydatów na centralne urzędy, walczy o nową konstytucję, nadzwyczajne uprawnienia dla rządu, odbywa wiele ważnych podróży zagranicznych... Jego ekspansywna osobowość, prospołeczna struktura Ja, duże zaangażowanie mimo trudnej sytuacji ekonomicznej i pewnego spadku prestiżu stwarzają gwarancję umacniania reformy ekonomicznej i utrwalania zasad demokracji. Nie spłniły się przewidywania Michnika i innych przeciwników Wałęsy, że stanie on ponad prawem i będzie rządził autokratycznie.

Trafnie napisał Tomasz Wołek w swym interesującym artykule Wałęsa na czarną godzinę: „Zmasowany atak na prezydenta [był to okres tzw. sprawy drawskiej — przyp. Z.Z.], próba wmówienia opinii publicznej, że to on destabilizuje państwo, że to on w stopniu najwyższym zagraża polskiej demokracji — może mieć skutki dla tej demokracji fatalne. Uważam, iż zwłaszcza po 19 września 1993 r. prezydent jest niezwykle istotnym czynnikiem politycznej równowagi. Jego obecność nie tylko państwa nie destabilizuje, lecz wprost odwrotnie — do względnej przynajmniej stabilizacji się przyczynia. Bez niego już i tak drastycznie w lewo przechylona scena polityczna zapadłaby się z hukiem”².

Wałęsa nadal utrzymuje żywą więź ze społeczeństwem, z Sejmem, prasą. Orientuje się na co dzień w nastrojach i potrzebach społeczeństwa i staje po jego stronie. Przyznaje racje strajkującym, wzywając do poszanowania dyscypliny i prawa. Jest wierny swojej przysiędze, złożonej 22 grudnia 1989 r. przed Zgromadzeniem Narodowym, że będzie służył społeczeństwu, a szczególnie robotnikom i chłopom. Wałęsa jako prezydent nie stał się salonowym mężem stanu, lecz prezydentem wszystkich Polaków, a szczególnie ludzi fizycznej pracy, ludzi upośledzonych materialnie i społecznie. Im to właśnie podniósł najniższe emerytury, renty kosztem ludzi lepiej sytuowanych. Oni też, jak wykazują badania OBOP, darzą go sympatią i zaufaniem.

Wałęsa jako prezydent sprawdził się w działalności politycznej. Nie faworyzował żadnej partii czy ugrupowania politycznego. Zachowywał się w sposób dojrzały i odpowiedzialny. Nawiązał kontakty z SdRP, odwiedził lewicujące tygodniki i dzienniki, zaproponował na premiera Waldemara Pawlaka z PSL. Przeciwstawił się prymitywnie pojętej lustracji.

Trwa i jeszcze zapewne będzie trwała kilka lat zabudowa i rozbudowa polskiej sceny politycznej. Osią krystalizującą tworzenie się partii politycznych, grup nacisku, związków

153

1

A. Celiński, Jajuż wygrałem. Jan Walc rozmawia z senatorem płockim. Pomost, Warszawaa 1991.

2

„Życie Warszawy” 15X1993.