Mieczysław Ciosek
Psychologia sądowa i penitencjarna
Problemy etyczne w pracy psychologa sadowego »_więzienneg ^ probletnu badawczego
1. Psycholog ciągle staje wobec oceny i wartościowani & f
nie powinno się od tego odcinać. . , . , ■ _•__
W. Poznaniak i M. Skibińska (1997): „psychologia nie może byc aksjo ogiczni - . r)iateeo
Dzieje się tak, ponieważ psychologia nie tylko opisuje wartości, ale te w me £ . .. -£ w
każdy psycholog powinien sobie uświadamiać, jaki ma kodeks wartości i j un ?
codzienności. ^nn-mość
2. Są rozmaite przyczyny naruszenia zasad etycznych w badaniach naukowyc np. o P na poczucie winy. Najczęstsze naruszenia w działalności naukowej to. plagiaty, na oszustwa, fałszowanie wyników ba’dań, korupcja, deprecjonowanie, przemi c lub ignorowanie dorobku i/lub zasług innych badaczy.
3. System wartości determinuje o świadomości etycznej i zachowaniu psychologa.
4. Z. Spednel (1997): o poziomie świadomości etycznej i świadomości moralnej ecy UJ_
m.in. znajomość etyki wyniesiona ze "studiów, tradycja danej szkoły psychologicznej, poczucie zmysłu moralnego, a także -lekceważenie aspektu moralnego we własny- -badaniach. 1 - r
M. Z. Stepulak (1997): podst. norma etyczna dla psychologów to. zasada * akceptacja podmiotowości osoby ludzkiej, jej autonomii, godności osobistej, odpowiedzialności i sumienia (-.
- stały punkt odniesienia w pracy psychologa)
5. Psychologowie często odnoszą się do kodeksu lekarskiego - co jest zrozumiałe i skuteczne
0
6. Psych. Sądowa nie ma określonych reguł postępowania etycznego, ale interesujący jes „dekalog” powinności deontologicznych J. M. Stanika :P
Zasady dla biegłego psychologa:
1. zasada poszanowania godności ludzkiej i ochraniania dobra probatna
2. zasada przestrzegania tajemnicy zawodowej i selektywności informacji
3. zasada przestrzegania pola wiadomości specjalnych
4. zasada rzetelności metodologicznej i merytorycznej
5. zasada dostatecznej racji
6. zasada ostrożności interpretacyjnej wyników badań
7. zasada przydatności rozstrzygnięć eksperymentalnych
8. zasada komunikatywności języka opinii
9. zasada posiadania dobrej samowiedzy psychologicznej
10. zasada słusznej inicjatywy
7. J. M. Stanik i A. Kowalczyk (1997): badanie pod kątem tych powńnności 41 opinii psychologiczno-sądowych dot. zabójstwa w afekcie (oprócz 9 i 10, bo nie da się) i wniosek taki - jest coraz lepsza i dokładniejsza diagnoza!
8. Obowiązkiem psychologów (zwłaszcza praktyków!) winna być stała i regularna refleksja nad moralnymi aspektami swojej pracy.
9. Trudnym aspektem moralnjnm jest kwestia przymusowego leczenia w szpitalu, co jest pozbawieniem wolności osobistej człowieka (AIDS, choroby psychiczne).
10. Psychologowie: sądowi, mediatorzy, opiniodawcy, więzienni są szczególnie narażeni
na popełnienie błędów etycznych, a konsekwencje takowych są b. poważne.
11. Poważnym nadużyciem jest ujawnienie przez biegłego swojej opinii środkom masow-_,o
przekazał. , , . •
12. Problem etyczny: nakaz zachowania tajemnicy vs obowiązek biegł-gc o ujawni-ni
danych dot. postępowania diagnostycznego . uAjazukr*
iichyhier.ierr, jest nadłożenie sadowi faktów które nkdntvrrft WWWY
tego np. homoseksualizm, choroby weneryczne