Częsc pierwsza. Wprowadzenie do problematyki psychologii zeznan
psychologia sądowa rozpłynęła się jakby w psychiatrii. Z czasem jednak, z inspiracji prawników i jednak psychiatrów, coraz bardziej zaczęli dochodzić do głosu psycholodzy5.
Na początku XX w. nastąpił gwałtowny rozwój psychologii sądowej, inspirowany pracami Francuza Alfreda Bineta oraz niemieckich psychologów: Williama Sterna, Otto Lipmanna, Karla Marbego i Hugo Miinsterberga. Ich prace czytane były w całej Europie - od Rosji po Hiszpanię, a także trafiały za Ocean - do Ameryki i Japonii6.
Do Ameryki idee legał psychology przeniósł Hugo Miinsterberg. Do czasu wydania jego słynnego dzieła On the Witness Stand pokutował pogląd, wygłoszony w 1909 r. przez J.H. Wigmore’a, o tym, że psychologia zeznań nie ma nic do zaoferowania systemowi prawnemu7. W pewnym momencie swojej kariery Miinsterberg uznał, że całkowicie zgłębił tajniki psychologii sądowej i swoje zainteresowania naukowe przeniósł na obszar psychologii pracy oraz edukacji. Po dwudziestoletnim pobycie w USA, będąc u szczytu sławy i popularności, zarówno naukowej, jak i politycznej, zaczął głosić hasła antyfeministyczne oraz opowiedział się po stronie Niemiec uwikłanych w działania na frontach I wojny światowej. Postawa ta spowodowała gwałtowny spadek jego popularności, wywołała falę otwartej wrogości, doprowadzając H. Miinsterberga do poważnych zaburzeń psychicznych, w wyniku których zimą 1916 r. zmarł gwałtownie na sali wykładowej8.
Dużą rolę w historii psychologii sądowej odegrał Dyrektor Laboratorium Technicznego Policji w Lyonie - Edmond Locard (1877-1966), a to za sprawą swego znakomitego na owe czasy, a znanego także w Polsce, podręcznika9.
Wśród psychologów - pionierów psychologii sądowej wymienia się Niemców: Wiliama Sterna, Otto Lipmanna (1880-1933), psychiatrę i psychologa Paula Plauta (1897-1932), Karla Marbego (1869-1953), Hugo
5 A. Heretik, Forenzna...
6 A. Trankell (red.), Reconstructing the Past. The Trials, Stockholm 1982; H. Uemura, For-schungen der Aussagepsychologie in Japan, jetzt und in Vergangeńheit, w: A. Trankell (red.), Reconstructing..., Stockholm 1982; Mitteilungen aus Arbeitsgebieten der Angewandten Psychologie. 5. Forensische Psychologie (b.a), „Psychologische Rundschau” 1982, nr 33(1).
7 Cyt. za S.J. Ceci, M.P. Toglia, D.F. Ross (red.), Children’s Eyewitness Memory, NewYork-Berlin-Heidelberg-London-Paris-Tokyo 1987, s. 243.
8 A. Plhakova, Dejiny psychologie, Praha 2006; T.B. Ludy Jr., Historia współczesnej psychologii, Warszawa 2008.
9 E. Locard, Dochodzenie przestępstw według metod naukowych, Łódź 1937.
18