roz3a

32 Część Pierwsza - Wprowadzenie do prawa cywilnego

Niezależnie od tej, czysto formalnej, klasyfikacji ze względu na akt orawny regulujący daną materię w doktrynie wyodrębnia się, ze względu na przedmiot regulacji, poszczególne działy prawa cywilnego.

3.1. Działy prawa cywilnego

Na część ogólną Kodeksu cywilnego składają się przepisy regulujące kwestie mające znaczenie dla wszystkich działów prawa cywilnego. Niekiedy mówi się, że są to normy „wyciągnięte przed nawias.” W ramach części ogólnej uregulowano prawo osobowe, odnoszące się do podmiotów prawa cywilnego, ich zdolności prawnej i do czynności prawnych oraz dóbr osobistych, pojęcie konsumenta i przedsiębiorcy, oznaczenia przedsiębiorców (prawo firmowe), czynności prawne, warunek i termin, przedstawicielstwo i przedawnienie.

Prawo rzeczowe reguluje stosunki prawne odnoszące się przede wszystkim do rzeczy, a niekiedy także do praw. W ramach tej gałęzi prawa uregulowano treść, nabycie i utratę, wykonywanie i ochronę prawa własności, użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe oraz posiadanie i jego ochronę. Do prawa rzeczowego zaliczamy także, zawarte w odrębnej ustawie, przepisy o księgach wieczystych i hipotekach.

Przedmiotem prawa zobowiązań są stosunki cywilnoprawne na mocy których podmiot nazywany wierzycielem może żądać od dłużnika określonego zachowania (świadczenia), dłużnik zaś powinien to świadczenie spełnić. Na prawo zobowiązań składają się dwie części - ogólna i szczegółowa. Część ogólna reguluje kwestie związane z pojęciem zobowiązania, jego stronami, niektórymi źródłami zobowiązań (czynności prawne, czyny niedozwolone, bezpodstawne wzbogacenie), wykonaniem zobowiązań, przekształcaniem zobowiązań oraz skutkami ich niewykonania bądź nienależytego wykonania. Natomiast przepisy części szczegółowej odnoszą się do poszczególnych stosunków zobowiązaniowych, w przeważającej części umownych, choć także wynikających z jednostronnych czynności prawnych (przekaz, przyrzeczenie publiczne) lub działań niebędących czynnościami prawnymi (prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia).

Prawo spadkowe jest działem prawa, którego przedmiotem są skutki, jakie wywiera śmierć osoby fizycznej w zakresie praw majątkowych. Przepisy te określają określają zasady dziedziczenia, tj. wskazują kto, i według jakich reguł wstąpi w prawa i obowiązki zmarłego. W ramach prawa spadkowego uregulowano m. in. otwarcie spadku, porządek dziedziczenia ustawowego, dziedziczenie na mocy testamentu, przyjęcie spadku i odpowiedzialność za długi spadkowe oraz dział spadku.

Do prawa rodzinnego zaliczamy przepisy regulujące szeroko rozumiane stosunki prawnorodzine, zarówno majątkowe, jak i niemajątkowe. Przedmiotem za-