roz3c

34 Część Pierwsza - Wprowadzenie do prawa cywilnego

własności przemysłowej chronią trzy kategorie dóbr - rozwiązania (wynalazki i topografie układów scalonych), wzory (użytkowe i przemysłowe) oraz oznaczenia odróżniające (znaki towarowe i oznaczenia geograficzne)¹³. Do prawa własności intelektualnej zalicza się też przepisy o ochronie nowych odmian roślin i bazach danych, a także, choć budzi to pewne wątpliwości, ponieważ jego przedmiotem nie są wytwory ludzkiego intelektu, prawo nieuczciwej konkurencji.

Szczególne miejsce wśród wyspecjalizowanych gałęzi prawa zajmuje prawo prywatne międzynarodowe. Wbrew nazwie jest to część prawa krajowego, której zadaniem jest usuwanie kolizji norm prawa prywatnego w stosunkach z elementem obcym. Przepisy prawa prywatnego międzynarodowego pozwalają wskazać, który z porządków prawnych należy zastosować, np. jeżeli obywatel polski padł w Niemczech ofiarą wypadku drogowego spowodowanego przez obywatela Francji. Przepisy prawa prywatnego międzynarodowego zawarte są w ustawie - Prawo prywatne międzynarodowe i szeregu innych ustaw. Również umowy międzynarodowe mogą zawierać wskazania co do właściwości prawa. W takim przypadku będą one miały pierwszeństwo przed przepisami Prawa prywatnego międzynarodowego.

Last but not least należy w niniejszym przeglądzie wymienić postępowanie cywilne. Również ono ma nietypowe miejsce w systemie prawa. Zadaniem tej gałęzi prawa jest urzeczywistnienie norm prawa materialnego i rozstrzyganie sporów między podmiotami prawa cywilnego. Zadanie to powierzone jest sądownictwu państwowemu, więc z tego punktu widzenia postępowanie cywilne należy do prawa publicznego. Z drugiej jednak strony ze względu na charakter stosunków prawnych będących przedmiotem rozstrzygnięć oraz znaczną swobodę stron w dysponowaniu przedmiotem procesu w literaturze zalicza się je do szeroko rozumianego prawa prywatnego¹⁴.

3.3. Prawo cywilne a inne gałęzie prawa

Prawo cywilne należy odróżnić od innych gałęzi prawa - administracyjnego, karnego i prawa pracy.

Prawo administracyjne (publiczne) reguluje funkcjonowanie organów administracji publicznej, relacje między nimi oraz relacje między tymi organami a obywatelami. Charakterystyczna dla niego jest swoista metoda regulacji, dająca organom administracji publicznej możliwość jednostronnego, władczego regulowania

¹³    Klasyfikację taką zaproponowała U. Promińska. Zob. U. Promińska, Wprowadzenie do prawa własności przemysłowej, (w:) U. Promińska (red.), Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2004, s. 16.

¹⁴    Szerzej zob. M. Sa^an, Pojęcie..., (w:) M. Safjan (red.), System..., s. 63 i nast. i tam cyt. literaturę.