5833211578

Częsc pierwsza. Wprowadzenie do problematyki psychologii zeznan

(czynnik „p”). Przewaga czynnika emocjonalnego nad poznawczym charakteryzuje, zdaniem Makowskiego, osobników lękliwych, emocjonalnych, ostrożnych i powoduje często powściągliwość przed popełnieniem przestępstw. Przewaga czynnika poznawczego występuje u osób skłonnych do racjonalności, refleksyjności, intelektualnego opracowywania problemów. Takie typy osobowościowe są także mniej skłonne do naruszania norm prawnych. Najbardziej predestynowani do przestępstwa - uważał autor teorii - są natomiast ci, u których istnieje względna równowaga pomiędzy emocjonalnością a racjonalnością działania. W terminologicznych spekulacjach Makowski wyprzedzał ówczesny postęp wiedzy psychologicznej, albowiem kwestie ruchliwości procesów emocjonalnych i intelektualnych stały się przedmiotem badań psychologicznych znacznie później.

Prace Sterna i jego współpracownicy Marii Borst były omawiane w opracowaniach naukowych przez Adama Cygielstreicha i Hannę Leleszównę. Na użytek policji, w popularyzatorskiej formie badania te relacjonowali komendant policji lwowskiej, B. Łukomski, czy też major żandarmerii K. Chodkiewicz¹².

W 1924 r. ukazało się znakomite dzieło Adama S. Ettingera pt. Zbrodniarz w świetle antropologji. W tym samym roku powstała w Warszawie pierwsza poradnia dla asocjalnych nieletnich. W 1932 r. taką poradnię przy Patronacie Opieki nad Więźniami założył Stefan Baley. Zdzisław Papierkowski (1903-1980), bardzo aktywny naukowo prawnik i psycholog lwowski, a potem lubelski, opublikował w 1926 r. rozprawę o „zabiciu na żądanie zabitego”. Artykuł o tyle ważny, że stanowiący polski akcent w rozwoju badań zarówno wiktymologicznych, jak i moralno-prawnych rozważań problemu eutanazji¹³.

W 1929 r. powstał w Warszawie Instytut Ekspertyz Sądowych. Inspiracje założycielskie płynęły podobno zarówno z Zachodu, jak i ze Wschodu. W tymże bowiem roku została ucieleśniona idea organizacji międzynarodowej placówki badawczej. Wspomniany już dyrektor lyońskiego laboratorium policyjnego, Locard, wespół z kilkoma innymi osobami, otworzył w Lozannie Międzynarodową Akademię Kryminalistyki¹⁴. W Warszawie od 1927 r., na polecenie wydane przez ówczesnego Ministra Sprawiedliwości RP sędziemu

¹²    Z. Marten, Wstęp...

¹³    A. Radzik, Przegląd Prawa i Administracji im. Ernesta Tilla (3), „Palestra” 2007, nr 9-10.

¹⁴    P. Margot, History of the European Academy ofForensic Science (EAFS), „Z Zagadnień Nauk Sądowych” 2001, nr 45.

20

www. I exi s n exi s. p I