Państwo i społeczeństwo

mmm

Państwa]

border(n) /'bo:do/ granica Capital (n) /'kajpitol. stolica Citizen (n) /'sitizon obywatel citizenship (n) "sitizonjip. obywatelstwo

constitution (n) /knnstHju:Jn/

konstytucja

domestic (adj) domcstik krajowy

emigration (n) emfgreijn/

emigracja

empire (n) empaio/ imperium exile (n) /'eksail/ wygnanie federal (adj) • iedri federalny foreign (adj) fnnn obcy, zagraniczny foreigner/foreign national (n) /'formo, form 'niejonol/ obcokrajowiec

home country/homeland (n)

,'houm kAntri. 'houmltend/ ojczyzna

immigrant (n) imigrant

imigrant

immigration (n) /imi grcijon

imigracja

independence (n) indo pendons

niepodległość inhabitant/resident (n)

/nfhBebitońt, 'rezidont/' mieszkaniec

kingdom (n) . 'kirjdom królestwo monarchy (n) /'mrmoki/ monarchia constitutional ~

/knnsti,tju:Jai 'mnnoki/ monarchia konstytucyjna nation (n) /'neijn/ naród national (adj) niefonol narodowy, państwowy ~ anthem ^ćejonol 'aenBóm/ hymn państwowy ~ flag /jnatjcmoł Hag flaga państwowa ~ identity jucjonol ai demoti/ tożsamość narodowa nationality (n) najb naloii, narodowość

population (n) pnpjnleijon ludność

province (n) prorms- prowincja refugee (n) Tefjo tly. uchodźca republic (n) ri pAbhk republika royal family (n) roial bemoli rodzina królewska State (n) steit państwo the people (n) bo piipol, naród, lud

Czasowniki

border (with) (v) 'bo:da wib

graniczyć z

emigrate (V) omigreit emigrować immigrate(u) 'miigreit: imigrować

Zwroty

adopt the constitution przyjąć konstytucję

become a Citizen zostać obywatelem

gain/win independence uzyskać niepodległość

ambassador (n) scm basodo

ambasador

authorities (n) otOnrotiz władze cabinet (n) ktebnut rząd, gabinet ~ mlubtet I ktebttul .ftumsta miwscet

city/town council (n) sil.i. taon

kautisl/ rada miejska

city councillor/town councillor (n)

/ ,siti 'kaonsolo, taon 'kaunsob/ radny

city hall/town hall (n) /jsiti ho:l, taon 'ho:i/ ratusz civil servant (n) ,sivl 's3:vont/ urzędnik państwowy conservative (adj) ^;kon s3:votiv konserwatywny democracy (n) dfinok rosi/ demokracja

democratic (adj) denurknetik/ demokratyczny

demonstration (n) /demon/streijn/

manifestacja

election (n) j je.kjn/ wybory

generał ~ jdjenorol ijekjn/ wybory powszechne local ~ \bukol flekjn/ wybory samorządowe embassy (n) . cm bosi/ ambasada government (n) ‘«a\ orimonl- rząd minority ~

mafnoroti .gAvonmont/ rząd mniejszościowy head of State (n) hed ov steit/ głowa państwa House of Commons (n)

haos ov kpmonz/ Izba Gmin House of Lords (n)

haos av b:dz Izba Lordów House of Representatives (n) haos ov repri'zentotivz Izba Reprezentantów human rights (n) .hjuunon ‘raitsi prawa człowieka institution (n) /insti tjtujn instytucja

intelligence service (n)

/uftelidsans .S3:vis, służby wywiadowcze king (n) kip król leftwing (adj) Icft wuj lewicowy

liberał (adj) 'hborol liberalny majority (n) 'mobjDroti

większość

Mayor (n) men burmistrz Member of Pariiament/MP (n)

jmembo sv ‘patbmont, em pi:/ poseł

Minister (n) 'mmisto minister minority (n) mai noroti.

mniejszość

opinion poll (n) o pinion pool

badanie opinii publicznej opposition (n) npa zifn, opozycja parliament (n) podaniom parlament

party member (n) /'padł .membo,

członek partii

policy (n) pobsi polityka (sposób postępowania) social ~ soujbł 'pobsi polityka społeczna political (adj) pa lnik?!, polityczny

~ leader pojitiko! 'Ii ido/ przywódca polityczny ~scene po htikoi 'si.m/ scena polityczna ~ system pa.litikal sistim system polityczny politician (n) pob tijan polityk politics (n) pobuks polityka (działalność publiczna) President(n) prezidont prezydent

Prime Minister/PM (n) prcum mtnisb. pi: em premier c\ueen (ń) kwr.n królowa reform. (n\ o.Xm\ reforrrra. representative (n) repri zematn reprezentant right wing(crdj) rait 'wuj/

prawicowy

secret service (n) / sitkrit ‘s3;vis/ służby specjalne Senate (n) /'semt/ senat Senator (n) • sonata/ senator social democratic (adj)

/jsaojał denbknetik/ socjaldemoratyczny socialist (adj) /'saojbhst/ socjalistyczny socialist(n) /'soojolist/ socjalista term (n) /t3:m/ kadencja United States Congress (n) /jupnaitod steits kongres/

Kongres Stanów Zjednoczonych

Czasowniki

demonstrate (v) 'demonslreit/ manifestować elect (v) /fleki' wybierać represent (u) /rcprfzent/ reprezentować rule/govern (v) /rud, g,\vn/ rządzić

support (v) /sa'po:t. popierać vote (v) /vaut głosować

Zwroty

break out wybuchnąć (o wojnie lub zamieszkach)

form agovernment/cabinet

utworzyć rząd

join a political party wstąpić do partii politycznej win support zdobyć poparcie

European Union/EU (n)

/juorejmon 'juanem. i: 'ju:/

Unia Europejska

International Monetary Fund/IMF (n)

/inU^nsejno! 'niAnitri fAnd. ai em 'ei/ Międzynarodowy Fundusz Walutowy

North Atlantic Treaty Organisation/ NATO (n) /uo:0 otjamtik 'trirti organai,zeijn, ‘neitou/

Pakt Północnoatlantycki, NATO United Nations/UN (n) jutnaitod 'neijnz. ju: 'en/ Organizacja Narodów Zjednoczonych, ONZ World Health Organisation/WHO (n) /wsdd 'helO cugonapzeijn, dAblju: eitj bu. Światowa Organizacja Zdrowia, WHO

Gospodarka

black market (n) bitek ‘mtukil

czarny rynek

budget (n) ’bAd3it budżet coin (n) /kom moneta commerce (n) ^/!kom3:s/ handel credit (n) kredit/ kredyt credit card (n) "kredit ka:d' karta kredytowa currency (n) ‘k \ronsL' waluta economics (n) irkobomiks/ ekonomia

economy (n) V konam i. gospodarka free-market ~ Tri:,matki!

i knnonii. gospodarka wolnorynkowa

finance(n) /'famiens* finanse financial (adj) fańuenjl/ finansowy fund (n) /f\nd/ fundusz

domesticętody-cAlGOP {w)

grous da.mesfik 'procUkt, Ay. di; pi: produkt krajowy brutto, PKB income (n) 'ujkAill/ dochód industt^ (nj f iwdostti przemysł

rateof~ -'reit ov nffleijn/ stopa inflacji

investment (n) /in'vestniont/ inwestycja

notę (n) /nout/ banknot smali business (n) smo:l biznos drobne przedsiębiorstwo tax (n) /'taeks/ podatek

trade union (n) /treid 'jmnion/ związek zawodowy

Czasowniki

invest (v) /in'vest/ inwestować

Zwroty

go down spadać grow by (four) per cent urosnąć o (cztery) procent provide new jobs dostarczyć nowych miejsc pracy reduce taxes obniżyć podatki

Polityka społeczna

disability (n) /diss'bilili/ niepełnosprawność discrimination (n) /disknmfneijn dyskryminacja

government programme (n)

/'g/womnont .prougrtem/ program rządowy homelessness (n) hoombsnas bezdomność

poverty (n) /'povati/ bieda racism (n) /'reisizonT rasizm religion (n) riiK^on/ religia social issues (n) ./soujol Tju:z/ kwestie społeczne unemployment (n)

/Amm pbTmotit/ bezrobocie

Zwroty

be homeless być bezdomnym be out of work być bez pracy discriminate against sb

dyskryminować kogoś

Przestępczość

alibi (n) /‘sehbai/ alibi anti-social behaviour (n) /tent^souja! bi'heivjo/ postawa aspołeczna arson (n) a:sn- podpalenie arsonist (n) /'aisomst/ podpalacz assault (n) h'so:W napaść blackmail (n) bkekmcti. szantaż blackmailer (n) . 'bltckmeiio/ szantażysta

burglar (n) . ba:gb włamywacz burglary (n) /'b3:gbri kradzież z włamaniem child pornography (n)

/tjaild pn/nngrofi/ pornografia dziecięca crime (n) /krami/ przestępstwo, przestępczość criminal (n) knimnol przestępca drug dealer (n) dr.\g ,di:io/ handlarz narkotyków drug dealing (n) /'drAg ,di:lnj/ handel narkotykami evidence (n) /'evicbns/ dowody fingerprint (n) 'fnjgoprmt/ odciski palca

fraud (n) /fro:d/ oszustwo hacking (n) łucki n hakerstwo hostage(n) hnstid5, zakładnik investigation (n) /investi'gefjn/

jaywalking (n) d3Ciwo:kiij, przechodzenie przez ulicę w niedozwolonym miejscu Iddwa.ęęet (n) kidramA:

kidnapping (n) kidiuep

porwanie

190