PIC00624

146 3: Połączenia zgrzewane

PN-7J/M-69022 Garby kulisie do zgrzewania garbowego blach stalowych PN-88/M-697I0 Próba statyczna rozciągania doczołowych złączy spajanych PN-88/M-69720 Próba zginania doczołowych złączy zgrzewanych lub spawanych PN-88/M-69733 Próba udamołd złączy spajanych doczołowo PN-80/B-03200 Konstrukcje stalowe. Obliczenia statyczne i projektowanie

PN-85/M-69775 Wadliwość złączy spawanych. Oznaczanie klasy wadliwości na podstawie oględn_n zewnętrznych

PN-86/M-69707 Zasady wykonywania próbnych złączy spawanych lub zgrzewanych BN-74/1904-06 Połączenia zakładkowe zgrzewane liniowo. Wymagania i badania BN-73/4101-01 Wytyczne projektowania, wykonywania i kontroli złączy wykonanych metodą zgrzewani, liniowego stali węglowych na zakładkę

4.1. Charakterystyka procesu lutowania

Lutowanie polega na łączeniu ze sobą elementów metalowych lub metalowych z ceramicznymi za pomocą roztopionego metalu dodatkowego zwanego Intern Lut jest niskotopliwym stopem metali nieżelaznych o temperaturze topnienia niższej od temperatury topnienia elementów łączonych. Jeżeli powierzchnie łączonych elementów są czyste, to następuje wzajemna dyfuzja lutu i elementów łączonych, skutkiem czego wytrzymałość spoiny jest większa niż wytrzymałość samego lutu.

Lutowanie jest stosowane w pierwszej kolejności przed innymi metodami ływiin na gorąco w przypadkach: gdy grubość przedmiotów jest niewielka, gdy należy unikać ogrzewania przedmiotów łączonych do wysokiej temperatury (np. z obawy przed naprężeniami), gdy łączy się dokładnie obrobione części, przy których należy unikać odkształceń, gdy metal jest trudno spawalny łub gdy chodzi o połączenie dwóch różnych metali, gdy wymagania wytrzymałościowe dotyczące połączenia nie są zbyt wysokie.

Lutowanie pozwala łączyć prawie wszystkie metale w dowolnych kombinacjach. Stosunkowo niska temperatura lutowania nie wywołuje naprężeń własnych i odkształceń elementów łączonych. Jest sposobem łączenia umożliwiającym zmechanizowanie procesu; opłaca się sposób ten stosować w produkcji masowej i wielkoseryjnej.

4.2. Odmiany lutowania i rodzaje lutów

Zależnie od temperatury topnienia lutu rozróżnia się:

—    lutowanie miękkie przy użyciu lutów o temperaturze topnienia poniżej 5S0^PC.

—    lutowanie twarde za pomocą lutów o temperaturze topnienia ponad 550'C,

—    lutospawanie mosiądzem, stopami niklu,

—    lutowanie lutami szlachetnymi (srebrem).

Rodzaje lutów miękkich podano w tabl. 4.1, lutów twardych (mosiężnych) — w tabl. 4.2 oraz lutów szlachetnych (srebrnych) — w tabl. 43.

Połączenia wykonane lutem miękkim są szczelne, mają niedużą wytrzymałość na ścinanie: R, = 50 — 70 MPa w przypadku połączenia metali lekkich, natomiast

~ ^{30 MPn w} przypadku połączenia metali ciężkich. Wytrzymałość połączeń lutowanych na rozerwanie jest mała. dlatego należy tak konstrukcyjnie rozwiązać