PICT5368

ponieważ nic wszystko, co odbiega od normy fonetycznej (odstępstwo od poprawnej wy. mowy ogólnopolskiej), zawiera się w tym po. tęciu. Nic wolno mylić wad wymowy z jej _roz. wolowe niedojrzałymi formami. Do wad wy.

mowy ^nic zaliczamy tych cech wymowy dziecięcej, które są normalnymi przejawami ici niedojrzałości. O dziecku w wieku 3-4 l_at. które nic wymawia jeszcze w sposob dojrzały cioski r' lub ^,zw- szeregu szumiącego, tj. głosek' sz. ż. cz. dż". nie powiemy, że mówi wadliwie Choć bowiem wymowa ta odbiega „a „ormy fonetycznej, to jednak jest ona ty-„owa dla danego okresu rozwojowego. I>ra-widłowa wymowa tych głosek u większości dzieci następuje dopiero około 5.-6. roku życia Dość specyficzną wadą wymowy jest jąkanie którego główną przyczyną jest zazwyczaj wzmożone napięcie mięśni związane z aktem mówienia, często wynikające z zaburzeń w' sferze emocjonalnej.

*7rzeba odpowiednio wcześnie zadbać o opiekę logopedyczną

Należy zdawać sobie sprawę, że w Polsce opieka logopedyczna nad dziećmi z wadami i zaburzeniami mowy jest niewystarczająca. Dlatego też logopedzi zatrudnieni w poradniach psychologiczno-pedagogicznych koncentrują się w swojej pracy terapeutycznej na dzieciach sześcioletnich z poważniejszymi problemami w mówieniu. Chodzi bowiem o to. aby możliwie jak największej liczbie sześciolatków stworzyć warunki do bezproblemowego startu szkolnego. Wiadomo przecież, że jeśli dziecko żle mówi. to będzie miało kłopoty w nauce czytania i pisania (niektóre dzieci np. piszą tak. jak mówią). Jeśli więc nie uda się nawiązać kontaktu z logopedą w' początkowym okresie trudno-

ści dziecka w mówieniu, to rodzice pięciolatków czy sześciolatków nic powinni bagatelizować tych kłopotów, bo kolejka do logopedy Jest długa i gdy dziecko z niej wypadnie, na jego miejsce znajdzie się kilku chętnych. TYzcba będzie wówczas korzystać z usług niepublicznego gabinetu terapii logopedycznej.

Wczesne symptomy ryzyka dysleksji

Wczesne symptomy ryzyka dysleksji w zakresie rozwoju mowy są następujące. Dzieci przez długi czas nic wymawiają niektórych głosek lub je zniekształcają. Mają trudności z różnicowaniem słuchowym głosek podob-nych oraz z dzieleniem wyrazów na sylaby i głoski, a także z ich syntetyzowaniem. Wadliwie wymawiają złożone wyrazy („kolomo-tywa" zamiast „lokomotywa", „sajojot" - „samolot". „kordła" - „kołdra j. Źle budują zdania. Mają trudności w wysławianiu się. wstawiając często w wypowiadanym zdaniu słowa zastępcze, takie jak: „ten", „tego", „no to" itp. W rozmowie posługują się prostymi stwierdzeniami w rodzaju: „tak", „nie", „aha". W ich mowie długo utrzymują się tzw. neologizmy dziecięce i agramatyzmy. a także asymilacja głosek (np. zamiast „szosa" wymawiają „sosa" lub „szosza").

Wpływ zaburzeń mowy na naukę szkolną

W przypadku dzieci ryzyka dysleksji mniejsza sprawność w zakresie różnicowania dźwięków manifestuje się opóźnieniami w rozwoju mowy i wadami wymowy. W przypadku starszych dzieci opóźnienia rozwoju słuchu fonematyczno-fonetycznego¹ powo-

53

1

Słuch fonetyczny to zdolność poprawnego odróżniania glosę akcentów i Intonacji usłyszanego zdatna Z Koln słuch foncmi tyczny (zwany także fonólogtcznym) pozwala nu wychwytywali najmniejszych elementów Języka - fonemów.