PICT5368

ponieważ nic wszystko, co odbiega od normy fonetycznej (odstępstwo od poprawnej wymowy ogólnopolskiej), zawiera się w tym pojęciu. Nie wolno mylić wad wymowy z jej rozwojowo niedojrzałymi formami. Do wad wymowy nie zaliczamy tych cech wymowy dziecięcej, które są normalnymi przejawami jej niedojrzałości. O dziecku w wieku 3-4 lat. które nie wymawia jeszcze w sposób dojrzały głoski _r~ lub tzw. szeregu szumiącego, tj. głosek: „sz. ż. cz. dż". nie powiemy, że mówi wadliwie. Choć bowiem wymowa ta odbiega od normy fonetycznej, to jednak jest ona typowa dla danego okresu rozwojowego. Prawidłowa wymowa tych głosek u większości dzieci następuje dopiero około 5.-6. roku życia. Dość specyficzną wadą wymowy jest jąkanie. którego główną przyczyną jest zazwyczaj wzmożone napięcie mięśni związane z aktem mówienia, często wynikające z zaburzeń w sferze emocjonalnej.

trzeba odpowiednio wcześnie zadbać o opiekę logopedyczną

Należy zdawać sobie sprawę, że w Polsce opieka logopedyczna nad dziećmi z wadami i zaburzeniami mowy jest niewystarczająca. Dlatego też logopedzi zatrudnieni w poradniach psychologiczno-pedagogicznych koncentrują się w swojej pracy terapeutycznej na dzieciach sześcioletnich z poważniejszymi problemami w mówieniu. Chodzi bowiem o to. aby możliwie jak największej liczbie sześciolatków stworzyć warunki do bezproblemowego startu szkolnego. Wiadomo przecież, że jeśli dziecko źle mówi. to będzie miało kłopoty w nauce czytania i pisania (niektóre dzieci np. piszą tak. jak mówią). Jeśli więc nie uda się nawiązać kontaktu z logopedą w' początkowym okresie trudno-

Ś

ści dziecka w mówieniu, to rodzice pięciolatków czy sześciolatków nic powinni bagatelizować tych kłopotów, bo kolejka do logopedy jest długa i gdy dziecko z niej wypadnie, na jego miejsce znajdzie się kilku chętnych. TYzcba będzie wówczas korzystać z usług niepublicznego gabinetu terapii logopedycznej.

Wczesne symptomy ryzyka dysleksji w za-    Wczesne

kresie rozwoju mowy są następujące. Dzieci symptomy ryzyka przez długi czas nie wymawiają niektórych    dysleksji

głosek lub jc zniekształcają. Mają trudności z różnicowaniem słuchowym głosek podobnych oraz z dzieleniem wyrazów na sylaby i głoski, a także z Ich syntetyzowaniem. Wadliwie wymawiają złożone wyrazy (-kolomo-tywa" zamiast -lokomotywa”, -sajojot" - -samolot". -kordła" - -kołdra"). Źle budują zdania. Mają trudności w wysławianiu się. wstawiając często w wypowiadanym zdaniu słowa zastępcze, takie jak: -ten”, -tego", -no to" itp. W rozmowie posługują się prostymi Stwierdzeniami w rodzaju:    -tak", -nie".

-aha". W ich mowie długo utrzymują się tzw. neologizmy dziecięce i agramaty/.my. a także asymilacja głosek (np. zamiast -szosa" wymawiają -sosa" lub -szosza").

Wptyw zabu-rżeń mowy na naukę szkolną

W przypadku dzieci ryzyka dysleksji mniejsza sprawność w^r zakresie różnicowania dźwięków manifestuje się opóźnieniami w rozwoju mowy i wadami wymowy. W przypadku starszych dzieci opóźnienia rozwoju słuchu fonematyc/.no-fonetycznego¹ pow^ro-

1

Słurh fonetyczny to zdolność poprawnego odróżniania głosek, akcentów i Intonacji usłyszanego zdania Z kolei słuch fonemu tyczny (zwany także fonólagtcznym) pozwala nu wychwytywanie najmniejszych elementów Języku - fonemów.