PICT5721

METALURGIA W XVI WIEKU 195

Ryc. 33. Wytapianie bizmutu w tyglach w ognisku kowalskim

A _ drzewo opalowe; B — cegły; C — forma metalowa; D — piec; E — tygiel; F — spust metalu;

G — naczynie

Według De re metalllca. s. 351

bochna. Dalszym udoskonaleniem było zastosowanie pochyłego paleniska, dzięki czemu metal łatwiej spływał do zbiornika. Początkowo było to po prostu podłużne wgłębienie wykopane na stoku pagórka, a potem rynna wykonana z drzewa świerkowego. W rynnie umieszczano drobne kawałki drzewa oraz rudę (ryc. 30). Zauważa przy tym Agricola, że w żużlu występuje „złoto-żółte zabarwienie⁴*⁷⁸, pochodzi ono od powstającego tlenku bizmutu, który obniża dodatkowo wydajność procesu.

Dla zwiększenia ilości wytapianego bizmutu próbowano robić duże palenisko z kamieni obudowanych deskami. Miało ono szerokość 3 stóp, długość 4,5 stopy i wysokość 1 stopy (ryc. 31). Na palenisku układano

i* Agricola, Zwólf Biicher..., s. 375.

13*