PICT6183

• Legenda: N+	- Nauczyciel zachęca do współpracy
N (	- nauczyciel nic ingeruje wc wzajemne relacje pomiędzy uczniami
N-	- nauczyciel zniechęca uczniów do współpracy
—	- nauczyciel nic uczestniczył w opisywanej sytuacji
U-3. U-7	- uczniowie oznaczeni symbolami
BI. I>2	- symbole kolejnych badań

Powyżej przedstawiono przykład porządkowania danych w najprostszej z możliwych matrycy. W grupowaniu ich można także używać matryc systematyzujących zebrane materiały w bardziej zaawansowany sposób, ponieważ matryce są najczęściej „skrzyżowaniem dwóch list ułożonych w wiersze i kolumny”¹¹ a więc można tworzyć także „matryce skutków”, „matryce dynamiki przypadku”, „matryce kontrolne”, „matryce wyjaśniające skutki”. Techniczną wskazówką przy konstruowaniu matryc może być sugestia, aby każde z czterech przedstawionych powyżej rodzajów zachowań rozpisać na oddzielnej kartce. Taki zabieg ułatwia dopisywanie dowolnej ilości przykładów zachowań i wypowiedzi, a także pozwala na obszerniejszy opis zaobserwowanych sytuacji.

Sieci

Sieć służy do zobrazowania istniejących połączeń między badanymi zjawiskami. Mogą to być proste sieci, które wskazują na pewną sekwen-cyjność (najczęściej chronologiczną) w występowaniu kolejnych zdarzeń lub też mogą to być sieci przyczynowe, za pomocą których badacz ilustruje dostrzeżony przez siebie system powiązań pomiędzy różnymi zjawiskami. Jest to możliwe wówczas, gdy zna zjawiska poprzedzające dane

zdarzenie lub też następujące po nim.

Powyżej zaprezentowano przykład sieci przyczynowej, stworzonej na podstawie materiałów zebranych w wywiadzie ze studentem, na temat jego studiów. Badacz na podstawie uporządkowanych danych próbował odpo wiedzieć sobie na pytanie, jak to się stało, że polski student podjął stu u za granicą.

Wysoka

potrzeba

osiągnięć

inspirujący i wspomagający dom rodzinny

Sukcesy w szkole

Zdobywanie wiedzy poza szkołą

Wsparcie

finansowe

rodziny

Solidne

wykształcenie

" tara we

własne

możliwości

Wyjazd na studia do Bolonii

Każdy z przedstawionych powyżej elementów sieci, jeżeli wyda się interesujący osobie analizującej dane. a zebrane materiały to umożliwiają, ■jjoże stanowić podstawę dla stworzenia kolejnej sieci. Np. interesuje nas, ‘tczego student postanowił studiować właśnie w Bolonii, tworzymy więc \^lx rt,n.^vch materiałów sieć pozwalająca ustalić, które zdarzenia spowodowały podjęcie takiej decyzji.

korzenie sekwencyjnej sieci zdarzeń może być z powodzeniem wy-J^ystywane w porządkowaniu materiałów zebranych podczas badań _ Zlataniu, etnograficznych, a także przy zastosowaniu obserwacji uczest-^cj’ Ponieważ badacz może określić kolejne kroki i działania podej-"^anc P^r/cz badanego lub grupę badanych.

1

Tamże, s. KM).