PICT6428

to, aby poprzez ich porównanie wskazać na występujące między nimi n_ri, bjeństwa i różnice, i określić przyczyny, które je warunkują.

Systemy oświatowe w różnych krajach są często przedmiotem analizy i ^ ny różnych organizacji, np. UNESCO czy OECD. Fon,/ej przedstawiono ^ badań porównawczych, odnoszących się do oceny polskieji szkoły na tl_c krajów, które zamieszczono w raporcie Organizacji Współpracy Gospodarce i Rozwoju. Badania zostały przeprowadzono wsrod 15-latków z 27 krajS członkowskich w roku 2002. Wśród wielu zagadnień. sprawdzano min.'Z uczniowie poszczególnych krajów oceniają pomoc ze strony nauczycieli ojc/v siego języka [A. Paciorek 2002. s. 1 i 4J. Wybrane informacje tego rapon' przedstawiono poniżej. Wynika z mego. ze 57% badanych uczniów uważa ż_c ich nauczyciel często lub zawsze pomaga im w nauce. W Polsce taką odpowiedź udzieliło jedynie 35% badanych uczniów, podczas gdy w Wielkiej Brytanii od* tek ten wynosił 79% a w Szwecji 76% badanych. Od dwóch 2/3 do 3/4 uczniów w Australii, Kanadzie. Danii, Nowej Zelandii, Portugalii, Szwecji i Wielkiej Brytanii twierdziło, że nauczyciele uczą ich dotąd, aż wszyscy rozumieją dane zagadnienie. Taką samą opinię o swoich nauczycielach ma mniej niż połowa uczniów w Czechach, Korci, Japonii i Polsce 43%. Aby sprostać nauczyciel-skini wymaganiom, uczniowie muszą szukać pomocy poza szkolą. Tylko S uczniów na 100 piętnastolatków z krajów OECD regularnie korzysta z pry. walnych korepetycji. W Polsce takich uczniów jest dwa razy więcej, gdyż aż 15% z nich wskazało, żc korzysta z korepetycji, gdyż szkoła nic uczy ich w wystarczającym stopniu. Najlepiej pod tym względem jest w takich krajach, jak Norwegia, Grecja i Austria, w których wskaźnik korzystających z korepetycji jest bliski zeru. Połska szkoła znajduje się na drugim (po japońskiej szkole) miejscu pod względem dyscypliny. Na hałas i zamieszanie w klasie uskarża się 2S% badanych uczniów, zaś w Polsce wskaźnik ten wynosi tylko 18%. Jedna trzecia włoskich uczniów oceniła, żc uczniowie nic słuchają tego, co mówi nauczyciel, w Polsce taką opinię wyraziła niespełna jedna piąta uczniów (pośredniej dla krajów OECD = 23% badanych).

Przytoczone opinie można interpretować jako niską ocenę polskich nauczycieli dokonaną przez badanych uczniów. Komentując te wyniki na łamach „Rzeczpospolitej K. Starczewska, dyrektor I Społecznego I-O w Warszawie uważa, że polski nauczyciel jest przyzwyczajony do tego, że szkoła jest od podawania i egzekwowania wiedzy. Zaś to, co najistotniejsze dla ucznia, tj. sam proces rozumienia i zdobywania wiedzy jest jakby poza zasięgiem tak tradycyjnie pojmowanego obowiązku nauczyciela. Komentując te wyniki prof.

. Jerschina Kierownik Zakładu Stosowanych Nauk Społecznych w Uniwersytecie Jagiellońskim jest zdania, że wyniki tych badań świadczą o braku umiejętności i kwalifikacji melodycznych nauczycieli. Kiedy nauczyciel nic

j.ik cos osiągnąć, np. za pomocą zachęcania uczniów, to dyscyplinuje.

wymusza, zastrasza.

Tego rodzaju materiały porównawcze, posiadaj, różną wartość naukową JnUyjna. '■    P°'«>dow. badacz powinien dokonać pompowania 2

‘ ,irtvcl' W nich informacji " p jakiegoś układu, np. rodzaju instytucji. w której linia były prowadzone, jej wielkości, realizowanych zadań, funkcji, celów ^W 3bv na lej podstawie przeprowadzić analizę porównawczą "^P" Poniżej przedstawiono różnice w poziomic wykształcenia ludności w wieku fodukcyjnym w Polsce i w krajach OECD.

Tabela 3. l*o/lom »> kształcenia ludności w wieku produkcyjnym 16-64 |_a« u Polsce i innych kr.ijach (%)

VVyksztajccnic_

Polska

Kanada

26

12

Holandia ( Szwecja

15

13

37

22

20

34

17

16

52

27

15

39

45

13

10

18

OtCD 1995.

iódlo: Na podstawie badań 1ALS

Uwaga: W Holandii klasyfikowano wykształcenie policealne i wyższe łącznic

i osoby, które nic ukończyły pełnej -./koły średniej ogólnokształcącej, średniej zawodowej lub zasadniczej niższego szczebla (np. zasadniczej zawodowej).

:Osoby, które ukończyły szkoły średnie ogólnokształcące i średnic zawodowe.

Na ile innych krajów, Polska ma w ogólnej strukturze ludności w wieku produkcyjnym, bardzo wysoki udział osób z wykształceniem podstawowym i średnim nieukończonym 63% Dysproporcja pomiędzy udziałem osób z wykształceniem poniżej i powyżej średniego ukończonego w Polsce jest wyraźna w porównaniu z innymi krajami. Wynika ona z niskiego poziomu wykształcenia dwóch dużych grup pracujących w rolnictwie i osób z wykształceniem zawodowym.

Badania porównawcze mają istotne znaczenie nie tylko dla poznania funkcjonowania instytucji edukacyjnych i procesów w nich realizowanych, ale także i dla rozwoju systemów ośw iatowych w różnych krajach świata. Stwarzają szansę wprowadzania zmian w funkcjonujących aktualnie systemach oświatowych i optymalizowania warunków dla realizowania procesów edukacyjnych w przyszłości. Podstawową jednak dyrektywą przy porównywaniu systemów oświato* wych poszczególnych krajów, musi być dążenie do porównania całej niezmiernie skomplikowanej i złożonej rzeczywistości edukacyjnej w jej wielorakich twamnkowaniach przyczynowo-skutkowych. Jest 10 niezbędne dla wykrycia łegoco wspólne, powszechne i uniwersalne w wychowaniu i nauczaniu a jednocześnie swoiste i specyficzne dla edukacji poszczególnych krajów, regionów czy środowisk lokalnych.

171