PICT6471

mentów autcniyc/nych i prawdziwych, od tych, które, budzą wąipij^^ zostały opracowane w złej wierze.    ^Cl

Każda dokonana z tego punktu widzenia ocena, dotyczyć musi , • cech zewnętrznych dokumentów, jak i zawartych w nich treści wnętraia. W praktyce, obie oceny wzajemnie się uzupełniają, dostarczy* *^c* formacji o pochodzeniu i autentyczności dokumentów.    * W >n-

a) Ocena zewnętrzna dokumentu

Ocena zewnętrzna zwana oceną formalną, odnosi się do zewnętrznyd dokumentu, tj. jc^o nazwy, formy, numeru, posiadanych znaków, cech svmw czy innych właściwości. Badacz powinien ustalić źródło, czas i miejsce pow’ nia dokumentów. Ważnym także jest określenie, kto sporządził dokument i i-a.*' okoliczności towarzyszyły jego powstaniu.    ^J‘^klc

Zewnętrzna ocena powinna określić, czy posiadane dokumenty są r/cc_2vw-ście tymi, za które mają uchodzić i czy są autentyczne. Zdarza się przccicżż powątpiewamy, czy w danym czasie, miejscu i okolicznościach, mogły w ov6\ takie dokumenty powstać i czy posiadane dokumenty, nie są fikcyjne. Ważnym jest także określenie, czy mamy do czynienia z dokumentami źródłowymi i orv ginalnymi czy wtórnymi lub kopiami, które powinny być wiernym odbiciem dokumentu oryginalnego. Nierzadko dokonuje się w dokumentach różjicgo rodzaju dopiski lub świadome zniekształcenia. Wymienione uwagi i zastrzeżenia należy wziąć pod uwagę, gdyż. decydują one o autentyczności dokumentu oraz wiarygodności zawartych w nim informacji.

b) Ocena wewnętrzna dokumentu

Ocena wewnętrzna tzw. ocena merytoryczna, sprowadza się do ustalenia wiarygodności treści i danych liczbowych zawartych w dokumencie. Powinna ona wskazać, czy treść dokumentów odnosi się do faktów mających miejsce w rzeczywistości czy też są to informacje zmyślone. Zdarza się niekiedy tak. iż tlany dokument jest prawdziwy i oryginalny, lecz przedstawione w nim infonna-cjc są niewiarygodne. Innym razem mamy do czynienia z pomieszaniem w dokumencie kolejności zjawisk bądź. przypisaniem im takiego znaczenie, jakiego nic miały. /. zafałszowanymi informacjami mamy do czynienia także i wówczas, gdy autor dokumentu, opisując jakąś rzeczywistość, dodaje do niej własne uwagi. interpretując jednocześnie opisywane zdarzenia. Uwzględniać należy i taką sytuację, w której środowisko autora sporządzającego dokument, może go skłonie do przedstawienia zjawisk zgodnie z wyznawanymi przez dane środowisko poglądami. Dlatego analizując dokumenty, należy mieć na uwadze zasygnalizowane sytuacje i starać się oddzielić informacje prawdziwe od nieprawdziwych i celowo fałszowanych, bądź mających swoje źródło w niekompetencji autora dokumentu.

Warunkiem koniecznym do przeprowadzonej analizy dokumentów „iowan.c się badacza, pod kątem zawartych w nich infomta^oJT P^r^° wszystkim o poklasyi,kowanie dokumentów ze wzidędu „i„r^ Geriunt. ńp. * względu na czas ich powstania, treści w nich zawarte 2£

,, c/y inne właściwości. Zawsze jednak owa klasyfikacja i»wi'Tk . *> eclów badawczych, które wyznaczają s^do"^ t nv ora/- jej zakres. Jeżeli celem analizy jest np. poznanie warunków nutę ^bytowych uczniów wywodzących się z rodzin bezrobotnych, jak i okresie liczby uczniów systematycznie niedojadających w domach rodzinnych ,o zarówno dobór dokumentów, jak i ich klasyfikacja muszą temu celowi W . _ć j umożliwić badaczowi udzielenie odpowiedzi na tak postawione pytania, jeżeli natomiast badania zmierzają do określenia przyczyn, dla których uczniowie wagarują i opuszczają zajęcia szkolne, wówczas należy wyselekcjonować takie dokumenty, w których analizowane zjawisko znajdzie najpełniejsze odbicie.

Analiza jakościowa opiera się na zasadach obowiązujących przy analizach historycznych i sprowadza się do wyprowadzania wniosków na podstawie zawartych w dokumentach informacji. Polega ona na poprawnym odczytaniu treści zawartych w dokumentach i subiektywnym ich zinterpretowaniu. W analizie takiej, badacz usiłuje nic tylko odpowiedzieć na pytanie, co autor danego dokumentu chciał przedstawić i naświetlić, ale tak/e stara się odczytać informacje niejawne, ukryte i pisane „między wierszami". Ważna jest także próba odczytania przez badacza intencji, jaką autor dokumentu chciał przekazać, bądź przed czym ostrzec. Jest ona niekiedy ważniejsza niż wartość przekazanych jawnych informacji i uzależniona od:

!. Znajomości opisanych w dokumentach sytuacji, zjawisk czy procesów, jak i intencji a niekiedy także od intuicji badacza.

2.    Znajomości pojęć, znaków, skrótów stosowanych w dokumentach.

3.    Rodzaju posiadanego przez badacza przygotowania zawodowego.

Analiza ilościowa jest pozbawiona subiektywnego wartościowania i sprowadź;! się przede wszystkim do ilościowego opisu osób. rzeczy, faktów, procesów, znaków, słów, itp. 1 tak dla przykładu, z bogatej problematyki zagadnień zawartych w planie pracy dydaktyczno-wychowawczej szkoły czy placówki oświatowej, przedmiotem analizy ilościowej mogą być wszelkie zagadnienia odnoszące się bezpośrednio do procesu kształcenia i wychowania. Mogą nimi

zjawiska podlegające ilościowemu opisowi, takie jak: liczba uczniów "■ k|^as>c, frekwencja na zajęciach, ilość ocen niedostatecznych, liczba pomiesz-'■^/cn dydaktycznych, ilość gabinetów, wartość księgozbioru, pomocy d\dakt>cz-ⁿ'^c^* '^lp. Dzięki liczbowemu ujmowaniu danych o uczniach. naucz>cieku. i. Warunkach nauczania, pomieszczeniach, środkach finansowych, itp. jak i okre-