144
3. Inni ludzie - relacje z nimi,
4. czas - w którym istnieje obecnie tj. czas teraźniejszy jako wypadkowa tego czasu co minął i tego który nadejdzie.
Podział skarg ze względu na ich przedmioty ułatwia orientację w strumieniu wielu komunikatów płynących od pacjenta. Umożliwia dostrzeżenie /analiza treści i sposobu wyrażania/ skargi głównej i wytycza kierunek postępowania pielęgnacyjnego bowiem określa zakres i stopień bezradności pacjenta. Mówiąc inaczej określa zakres i formy pomocy niezbędnej pacjentowi. Skarżyć się mogą zdrowi i chorzy, duzi i mali, nieprzytomni i umierający pacjenci. Spojrzenie na objaw chorobowy przez pryzmat skargi daje szansę rozumienia go w nowy sposób np. prośby o miłość i zwrócenie uwagi, umożliwia towarzyszenie pacjentowi w drodze gdziekolwiek byłby jej kres. Daje szansę nowego spojrzenia na tego którego nazywamy pacjentem i na jego sprawy, nawet jeżeli medycznie są one raczej bez^ nadziejne. "Skarga" w przeciwieństwie do "potrzeby" ma treść i formę jednostkową, więc z punktu widzenia diagnostyki jako nauki noże stać się podstawą opisu jednostkowego stanu. Można zaryzykować twierdzenie, biorąc pod uwagę wielowiekową tradycję pielęgnowania człowieka, że ignorowanie skarg ludzkich wyklucza możliwość pielęgnowania podmiotu przez podmiot. Ważną cechą.skargi jest tak-, że to że jako komunikat subiektywny wyraża stan /sytuację/ podmiotu pielęgnowanego, natomiast nie może być narzucona, przypisana, orzeczona z zewnątrz. Pielęgnowanie człowieka ze względu na skargi, które zgłasza werbalnie i lub niewerbalnie nadaje mu charakter procesu interpersonalnego i humanizuje proces leczenia, obecnie jakże często specjalistycznego leczenia narządów, objawów, jednos-tek chorobowych.
Piśmiennictwo:
1. Kozleleckl J., Psychologia procesów przeddecyzyjnych, Warszawa. 1969 r. , 2. Podgórecki A., Charakterystyka nauk praktycznych, Warszawa, 1962 r., 3. Racinowski S., Problemy oceny szkolnej. Warszawa, 1966 r., 4. Studia pielęgniarskie w "Pielęgniarka i Położna".,
5. Van den Berg, Inne istnienie, Pax, 1978 r., 6. Ziemski S.,Problemy dobrej diagnozy, WP, Warszawa, 1973 r.
Dr Bogusław Łabędź
Zakład Pedagogiki Wydziału Pielęgniarekirgo Akademii Medycznej Lublin
Przygotowanie nauczycieli do szkół pielęgniarskich do wdrażania młodzieży do pracy samokształceniowej
Przygotowanie młodzieży do permanentnej pracy nad własnym rozwojem jest jednym z głównych zadać współczesnego systemj oświatowego. Aby idea ta mogła cyć zrealizowana niezbędna jest zmiana roli nauczyciela z podającego gotową wiedzę na organizatora procesu poznawczego ucznia. Obserwacja codziennego iycia sz/.oły. lekcji, pracy społecznoj, zajęć praktycznych, postępowania nauczycieli i uczniów budzi wątpliwości co do respektowania powyżstych założeó. Nie trudno zauważyć, że preferuje się wyposażenie uczni, w wiedzę encyklopedyczną, a nie docenia się rozwoju umysłu, rozwoju myślenia logicznego, wyobraźni, spostrzegawczości, umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy.
Od nauczyciela jako organ.-. • •'-ora i koordynatora orocesu kształcenia zależy czy wyposaży o:, swoich wychowanków w umiejętności korzystania z różnych źródeł wiedzy, umiejętności selekcjonowania materiału, a następnie uogólnieni.*., wnioskowania 1 rozwiązywania problemów. Nie jest to pełna lista, sa to tylko umie-