pkm osinski58

114 3- Połączem* cfcmontdW mmctyn

a)

b)

c)

Ry*. 2-20 Rodzaje połgczert fuiou ycli: a) czołowe, b) nu zakładkę, c) nu ukos

elektryczna (połączenia przewodów elektrycznych) lub szczelność (połączenia ścia nek zbiorników, króćców, rur ftp., rys. 2.21). Za pomocą lutowania łutem miękką moina również łączyć elementy ceramiczne z metalowymi (rys. 2.22). Przed lutowa

Rys. 2-21. Przykłady lutowania elementów lutem miękkim

Ry*. 222 Lutowanie elementów ceramicznych z metalowymi

Ry*. Ził. Przykłady połączeń lutowanych lutem twardym

niera elementy ceramiczne w miejscu lutowania należy pomelalizować srebrem przy użyciu specjalnych topników. Takie połączenie ma małą wytrzymałość i nie powinno być poddawane obciążeniom rozciągającym. Lutowanie lutem twardym stosuje się tam, gdzie oprócz szczelności i małego oporu elektrycznego połączenia wymagana jest większa wytrzymałość. Przykłady takich połączeń przedstawiono na rys. 2.23.

Obliczanie wytrzymałości połączeń lutowanych. Naprężenie dopuszczalne przyjmuje się w odniesieniu do wytrzymałości lutu (materiału mniej wytrzymałego) na ścinanie R„, przy czym przyjmuje się współczynnik bezpieczeństwa dla obciążeń stałych x = 3, dla tętniących x = 5 i wahadłowych

M

2.1.4. Połączenia klejone i kitowe

Klejeniem nazywa się łączenie elementów za pomocą cienkiej warstwy zestalającej się substancji. Struktura materiału łączonych przedmiotów zwykle nie ulega zmianie. Kleić można bardzo różnorodne materiały: metale, tworzywa sztuczne, papier, tkaniny, drewno, szkło itp. Klejenie jest ekonomiczne i z tego względu stosowane coraz szerzej w różnych dziedzinach. Jako ciekawostkę techniczną można wskazać most wiszący wykonany w Stanach Zjednoczonych techniką klejenia. Kleje stosówąne są także w budowie osłon statków kosmicznych.

Do klejenia stosuje się obecnie przeważnie roztwory tworzyw sztucznych lub kauczuku. Kleje na bazie żywic fenolowych zapewniają wytrzymałość na ścinanie do 13,0 MPa, są odporne na działanie wilgoci, wielu kwasów, benzyny, olejów i temperatury. Stosowane są przeważnie do klejenia elementów metalowych.

Kleje epoksydowe mogą być utwardzające się na gorąco i na zimno. Pierwsze z nich utwardzają się w temperaturze od 100 do 2QQ^QC i stosowane są do klejenia części z mosiądzu, aluminium i jego stopów, stali, tekstolitu i wyrobów ceramicznych. Na rysunku 2.24a przedstawiono wpływ temperatury utwardzania, a na rys. 2.24b wpływ temperatury pracy na wytrzymałość kleju. Wygrzewanie połączenia klejonego jest jednak kłopotliwe, a czasami wręcz niemożliwe (np. ze względu na wymiary). Zaletą klejów utwardzających się na zimno jest to, że części klejone nie zmieniają swoich własności oraz nie ulegają zwichrowaniu.

Kleje kauczukowe stosowane są zasadniczo do klejenia części z gumy oraz gumowych tkanin z drewnem i skórą.

Zc względu na zbyt małą odporność złącz czołowych klejonych na rozciąganie nie należy ich stosować.

Zdolność przenoszenia obciążeń przez złącze klejone zależy od: rodzaju kleju i jego wytrzymałości, wielkości powierzchni sklejonej, kierunku działania obciążeń (rys. 2.25), elastyczności (sztywności) łączonych elementów, przygotowania powierzchni (oczyszczenie i odtłuszczenie), sposobu uzyskiwunia złączu (nacisk przy utwardzaniu),