pkm osinski51

2. Połączenia elementów maszyn

Każdn maszyna, urządzenie lub mechanizm, składa się z oddzielnych elementów w jakiś sposób ze sobą powiązanych. Ogólnie połączeniem lub złączem nazywa Są fragment obiektu obejmujący obszar, w którym zostało dokonane połączenie u sobą dw óch lub więcej elementów. W połączeniu rozróżnia się elementy łączone om elementy łączące (łączniki). Łącznikami są: śruby, nity, wpusty, kołki itp. Połączenie może być za pomocą łączników łub za pomocą spawania, zgrzewania, lutowani*, klejenia, kitowania, przez za walcowanie, odginanie łapek, w które zaopatrzony jest jeden i elementów łączonych itp.

Połączenia dzieli się na nierozłączne, w których elementy łączone lub łączniki ulegają zniszczeniu łub uszkodzeniu przy rozłączeniu, oraz połączenia rozłączne, dające się rozłączać i łączyć bez uszkodzenia części łączonych lub łączników. Połączenia można podzielić również na spoczynkowe, w których części łączone nk mogą przemieszczać się względem siebie, oraz ruchowe, w których jedna część moit przesuwać się względem drugiej. Inny podział połączeń przedstawiono na rys. 2.1 {siłami łączącymi są siły molekularne) i rys, 2.2 (siłami przeciwstawiającymi się uszkodzeniu są siły tarcia).

al

*3    «tlami mułcfcul»rnyoii ■) <p«w>ne. bj «ąrw«iinc, ek d) klejone lub lutowane

F>F_Hit -worunak nHebezpecsefotwo F*f$,t* -worunek ricpcttnoici

-warinek t>«rpie<r7e*słwo

c)

fr- obciąMoe normalne F- obcKtzeraa robocze p - wspófczyomk taroo

d)

Rył. 2.2. Połączenia przenoszą** obciążenie robocze za pomocą sil tarciu: a) połączenia śrubowe, b) nitowe, c) klinowe, d) wciskowe stożkowe obciążone momentem skręcającym U,

2.1. Połączenia nierozłączne

Połączenia nierozłączne dzieli się na 3 rodzaje: spajane, odkształcane plastyczne oraz wciskowe. Do pierwszej grupy zalicza się połączenia: spawane, zgrzewane, lutowane (połączenie zapewniają tu siły spójności) oraz klejone, w których połączą nia warunkują siły przyczepności. Do połączeń odkształcanych plastycznie zalicza się połączenia zawalcowywane, lapkowe, zagniatane, punktowe; skurczowe i nitowe Do połączeń wciskowych zalicza się skurczowe i wtłaczane. Połączenia skurczowe uzyskiwać można przez ogrzewanie części obejmującej (np. pierścień) lub przez oziębienie części obejmowanej (np. czop). Połączenia wtłaczane uzyskuje się przez wprasowanic lub zaprasowanic.

2.1.1. Połączenia spawane

Spawaniem nazywa się łączenie ze sobą elementów metalowych przez ich miejscowe stopienie palnikiem gazowym (acetyleno-tlenowym) lub lukiem elektrycznym. W obu przypadkach osiąga się temperaturę powyżej 3000^fC. która poznała na stopienie prawie każdego metalu. Spawanie gazowe stosowane jest do łączenia elementów o grubości od 0,4 do 40 mm, a lukowe od I do 80 i więcej mm Stosowane jest spawanie ręczne i automatyczne.

Spawanie należy do najlepszych sposobów łączenia, zapewnia dobni wytrzymałość połączeń oraz ich szczelność. Poza stalą, staliwom i żeliwem spawać można stopy miedzi, aluminium, magnezu oraz nikiel i ołów, a strumieniem gorącego powietrza również termoplastyczne tworzywa sztuczne.