pkm osinski98

tw 4. I.o*y»ko\vnnic

W celu ułatwieniu obliczeń przedstawimy ten wzór w postaci

(4.12)

gdzie .s'„ jest liczbą Sonmwrfdtia. Wartości 5₀ są przedstawione w sposób tabela-ryciny lub za pomocą wykresów.

Przy zadanym S₀ określony jest związek

(4.13)

gdzie d oznacza luz względny

... R-'I?'.    6

<A = —:—

(4.14)

tj — lepkość smaru, to — prędkość kątowa czopa.

Podobna analiza pozwoli na wyznaczenie sił oporu tarcia. Nie przeprowadzając obliczeń ze względu na ich złożoność podamy, że ustala się zastępczy współczynnik tarcia w zależności od liczby Sommerfelda

|

(4J5)

a także wydatek smaru q. Najmniejsza szczelina określona jest wzorem

(4.l«)

gdzie i. jest względną mimośrodowością

e

(4.17)

r jest odległością między osiami czopa i panwi.

W celu zapewnienia dużej siły wyporu nie można w dolnej części panewki umieszczać rowków lub otworów smarowych, gdyż wtedy następuje spadek ciśnienia na skutek znacznego rozszerzenia przekroju (rys. 4.14).

Czop walu przy określonej prędkości kątowej unosi się do góry i przesuwa ni bok. Położenie czopu jest tym wyższe, im większa prędkość kątowa. Miejsce geometryczne położeń czopa jest krzywą zbliżoną do pólokręgu (rys. 4.15). Położeniu te odpowiadają ustalonej pracy łożyska.

W pewnych warunkach występują ruchy środka czopa wokół położenia równowagi (drgania). Czasem drgania te są bardzo silne i czop uderza o powierzchną panewki Drgania le mogą występować przy bardzo lekko obciążonych i szybko obracających się wałach.

Samo powstanie ciśnienia mc gwarantuje istnienia tarcia płynnego. Konieczne ici tukic ustalenie równowagi czopa, aby powierzchnie czopa i panewki nie stykały

413. Tarci* w łożyskach drenowych

Hjt 4.14 Rozkład ciśnienia w łożysku z rowkiem Ryt. '4.15. Przybliżone położenie łibdki czopa murowym na dolnej panewce    w zależności od piędkoict iaipKcj

ii;. Wobec występujących nierówności powierzchni oraz odkształceń walu najmniej-sza grubość warstwy smaru w łożysku w położeniu równowagi powinna być większa od sumy nierówności czopa i panewki oraz odkształceń czopa. Zakładamy, że obliczona najmniejsza grubość szczeliny występuje w środku czopa, wtedy tu Jednym z brzegów następuje zbliżenie czopa i panewki wskutek ugięcia walu (rys 116), a więc

+-^(łK J ■    (4.1S>

gdzie h₍ — maksymalna wysokość nierówności czopa, h. — maksymalna wysokość nierówności panewki, h_f — ugięcie czopa na brzegu. Orientacyjne wartości nierówności powierzchni czopa i panewki (panwi) przedstawiono w tabl. 4.1.

Rys. 4.16. Określenie minimalnej szczeliny w łożysku poprzecznym

Ostatecznie stwierdzić należy, że uzyskanie najkorzystniejszych wurunkow pracy ‘ożyaka przy tarciu płynnym jest możliwe przy dostatecznie dużej prędkości (ta* ^,Jwj n, możliwie dużej gładkości czopa i panewki, zapewnieniu obfitego dopływu PM i stabilnej pracy walu. Powinien przy tym być dobrany olej o odpowiedniej Woki oraz odpowiedni luz e w łożysku. Kiedy te warunki nie są iacłtowtMk