254 $j Pnwklndnic
i fejita pochylenia linii zębów skośnych. Tak więc wzór na naprężenie gn# w podstawie zęba przyjmie postać
254 $j Pnwklndnic
°r
FK
(5.71)
Jak widać z wzoru (5.78). o naprężeniach w podstawie zęba decyduje wanoić iloczynu óm„, a znając b (obliczone wcześniej 2 warunku naprężeń slykówyct) można wyznaczyć m„. A zatem z warunku naprężeń w podstawie zęba obliczać będziemy potrzebne wymiary zębów (moduł m„), podobnie jak z warunku nańtu wynikają potrzebne wymiary zębnika bdwl. To istotne spostrzeżenie wykorzysHmj w. obliczeniach projektowych, przy wstępnym określaniu wymiarów przekładni.
Nadwyżki dynamiczne zewnętrzne ■— współczynnik zastosowania K,. Pm kładnie Stosowane w napędach maszyn pracują, przynajmniej część swego czaru pracy, w ruchu nieustalonym. Z ruchem nieustalonym związane są przeciążnu, czyli obciążenia przewyższające obciążenia nominalne przekładni. Ze względu u usytuowanie przekładni między silnikiem a układem roboczym, przeciążenia te pochodzą zarówno od strony napędzającej, jak i napędzanej, a w obliczeniach jj uwzględniane przeważnie za pomocą współczynnika zastosowania KĄ. Zależą m głównie od rodzaju silnika napędowego, od rodzaju i charakteru pracy masyn) roboczej, od stosunku mas za i przed przekładnią oraz od warunków eksploatacji
Jeżeli znany jest dokładnie stan obciążenia roboczego i masy ciał wprowada-nyeh w ruch podczas rozruchu, a ponadto jeżeli znana jest charakterystyka silniki oraz charakter pracy maszyny roboczej, to z dość dużym przybliżeniem można u drodze analitycznej określić rzeczywiste obciążenia w trakcie rozruchu oraz w okresie ustalonej pracy maszyny. Obliczenia takie są jednak żmudne, łatwo moim popełnić błąd przez pominięcie jakiegoś parametru i dlatego korzysta się przeważna zdanych doświadczalnych lub pomiarów eksploatacyjnych, przetwarzanych i poili' wonych w postaci widma obciążeń.
Nadwyżki dynamiczne wewnętrzne — współczynnik dynamiczny K,. Zuf bojącą się parę kół zębatych wraz z walami rozpatrujemy jako układ sprężysty,, w którym mogą pojawiać się drgania wzbudzane w czasie ruchu kół, wskutek błędów podziałki oraz zmiennej sztywności zębów na odcinku przyporu. łowny wące temu zjawisku siły masowe traktujemy jako wewnętrzne siły dynamicznel«k nadwyżki dynamiczne. O ich wartości decydują głównie prędkości obwodowe,hM wykonania i odkształcenia sprężyste. Te ostatnie z kolei zależą od obciążać nominalnego Inne parametry, jak op. sztywność wieńcu, mają tu znacznie ittnkjflj wpływ.
Uproszczony model układu drgającego zastępującego przekładnię jednostopote wą przedstawiono na rys. 5:25. Momenty bezwładności mas wirujących zwiąaap t kotami 1 1 2 1 zredukowanych na ich osie, oznaczono odpowiednio iłj i h Upraszczając dalej ten układ i sprowadzając go do układu jednomasoWego, ntożM napisać
mr x + c.x + fc (r) O -/(t)] = F„,
(579)
gdzie m, jest zredukowaną masą kół zębatych, c — współczynnikiem tłumieniu (np, durnieniem wiskotycznym), fc(ł) — sztywnością zębów zmienną w czasie, /(/) —funkcją błędu wykonania, a Fx„ — siłą w kierunku osi X.
Ryt 5.25. Uproszczony model dynamiczny przekładni jcdnotiopniowcj lopii » tekirie)
Bezpośrednie rozwiązanie tego równania jest utrudnione, m-in. ze względu na występujące w nim parumetry zmienne w czasie. Wyznaczenie siły dynamicznej v sposób uproszczony jako
jest możliwe na maszynach cyfrowych metodą iteracyjną i przez modelowanie tlą maszynach analogowych. Zachodzi jednak potrzeba wprowadzania różnych założeń upraszczających, gdyż inaczej obliczenia bardzo się komplikują. W obecnej praktyce konstruktorskiej korzysta się czasem z przybliżonych wzorów nu określenie współczynnika dynamicznego [9]
F '
(5.80)
gdzie jest nadwyżką dynamiczną, a F — obciążeniem zęba bez tej nadwyżki.
Wewnętrzne nadwyżki dynamiczne wzrastają znacznie w sytuacji pojawienia się drgań wzbudzanych, co ilustruje rys. 5.26.
Należy pamiętać, że różne metody najczęściej nic są porównywalne. Uwzględniane są w nich różnorodne czynniki kinematyczne i konstrukcyjne, niemniej jednak *c wszystkich uwzględnia się prędkość obwodową i odchyłki wykonawcze, np odchyłkę podzialki zasadniczej. Różne wyniki uzyskiwane przy obliczaniu współczynnika A’, według wzorów różnych autorów spowodowane są trudnościami » analitycznym opisie zjawisk dynamicznych zazębienia i koniecznością wprowadzania wielu uproszczeń. Pomimo ogromu prac badawczych nie udało się dotąd znaleźć zadowalającego ścisłego rozwiązania problemu nadwyżek dynamicznych