238
5. Przekładnie
Rj*. 5.15. Pomiar gruboici zębów: a) mikromierzem talerzykowym wzdłuż wspólnej normalnej, b) liczby zębów objętych .pomiarem
Suma promieni podziałowych jest nazywana też zerową lub podstawową odlep lością osi kół.
Ważnym parametrem geometrycznym zazębienia jest toczny kąt przyporu o,, potrzebny np. do obliczenia sił w zazębieniu. Jest to kąt zawarty pomiędzy wspólni styczną do kół tocznych w punkcie C (rys. 5.16 ) a normalną do współpracujących zarysów w tym punkcie. Punkt C nosi nazwę bieguna zazębienia lub punkiu tocznego. W zazębieniu zerowym toczny kąt przypora równa się nominalnemu kątowi zarysu, którego znormalizowana wartość wynosi cc = 20° (zaznaczony na ryt 5.7 zębatki odniesienia jako a„).
W przypadku kojarzenia kół cwolwentowych korygowanych odległość osi u, różni się od odległości podstawowej a, zaś toczny kąt przypora nie jest równy nominalnemu a. Zapis ogólny (5.16) pozostaje ważny, ale należy wyznaczyć wartoki promieni tocznych rwl 2. Skorzystamy tu ze wzorów
r - - r»» r = ■ ”ł cosa„ - w* cos a,,'
prry czym toczny kąt przypora można określić za pomocą funkcji ewolweoloW
3.1. Przekładnie /<baie walcowe
inv«w
2tgz(xf+xj+.mm
zt
(5.19)
Dla znanej wartości invaw odczytamy z tabL 1.2 wartość kąta 3W.
Promień koła zasadniczego rb = <4/2. Wykorzystując podane zależności, możemy obliczyć odległości między osiami kół korygowanych
(520)
acosa
Wyprowadzenie tego wzoru podano w [9],
■ Warto tu zauważyć, że jeśli występująca we wzorze (5.19) suma współczynników
■ korekcji jest równa zeru (£jc x, +x3 *= 0, czyli *, = ~.r2X to wówczas 2. = a
■ I oraz o, ■» o. Najczęściej jednak należy stosować korekcję (xt +x1) > 0, gdyż wtedy
■ / otniejc możliwość uzyskania zwiększonej wytrzymałości i nośności kół zębatych.
■ | Chwilowy punkt styku współpracujących zębów nazywamy punktem przyporu.
■ I 1 miejsce geometryczne punktów przyporu — Unią przypora, która w zazębieniu m ewolwentowym jest linią prostą. Punkt przyporu każdej współpracującej pary
■ / zębów przemieszcza się wzdłuż odcinka przyporu. to jest na części linii przypora,
■ / ograniczonej okręgami wierzchołkowymi (punkty A i £ na rys. 5.161.
W celu utrzymania ciągłości zazębienia wymaga się, aby w przyporu znajdowała / uę zawsze co najmniej jedna para zębów. Jeśli więc kończy się współpraca (przypór)
I / * punkcie J£, to zarysy następnej pary powinny znajdować się już » przyporze.
I Warunek ten jest spełniony wówczas, gdy długość odcinku przyporu u, * ABjoU I większa od podziałki zasadniczej pb. Miarą spełtuentu tego warunku jot »xŁr£aii