pkm osinski
05

208 4 t.iłyrkowjinle

Nb ogół średnicę wewnętrzną przyjmuje się z warunków konstrukcyjnych. Jeżeli łożysko wzdłużne jest związane konstrukcyjnie z poprzecznym, to średnica Ą jeti równa lub bliska średnicy czopa. Jeżeli konstrukcja nic określa średnicy </„. to i tak wykonuje Kię zawsze powierzchnię pierścieniową z. określoną średnicą wewnęlrctą il. Wtedy należy tak dobrać </,. aby były spełnione warunki (4.27) i (4.30),

4.9. Klasyfikacja łożysk tocznych

W łożyskach tocznyęli powierzchnie czopa i gniazda są rozdzielone elementami toranymi, które umożliwiają ruch obrotowy czopa bez poślizgu względem oprany dzięki przetaczaniu się Na rysunku 4.28 przedstawiono typowe łożysko toczne, u którym elementami tocznymi są wałeczki.

Rys. 4.28. Elcmcnly łożyska tocznego: / — pierścień *n nętrzny, 2 — pierścień zewnętrzny, 3 — części toczne, * —to

szyk, 5 — bieżnie główne, 6 — bieżnie pomocnica!

W większości przypadków łożysko toczne składa się z: pierścienia zewnętrznego, pierścienia wewnętrznego, części tocznych i koszyczka.

Zadaniem koszyczka jest oddzielenie części tocznych od siebie i równomierne ich rozmieszczenie wzdłuż bieżni. Bieżnie główne przenoszą obciążenie w głównym kierunku działania łożyska, a bieżnie pomocnicze — w innych kierunkach. Elementami toanrnl najczęściej są (rys. 4.29):

o)

cl

d)

e)

bl

c

i średnich,

ItygURUnHEMy ukuć a) kulka, b) wałeczek walcowy, e) fałdka, d) wałeczek »iożkowy, e) barytu — kulki — stosowane przy obciążeniach (poprzecznych i wzdłużnych) małych

—    wałeczki wałeowt krótkie (długość wałeczka nie przekracza 2,5-krotnej śted-tuty) przy obciążeniach większych,

—    wałeczki walcowe tUuyic (długość wałeczku przekracza 2,5-krotnic średnic?) przy obciążeniach bardzo dużych.

—    Igiełki (wałeczek walcowy t. zaokrągleniami. którego iredmca jest mmejm nił6 mm, a długość jest większa od 3 średnic) — przy dużych obciiiżemwh i małych gabarytach,

—    wałeczki słoikowe (wałeczki o stożkowej powierzchni tocznej) przy obaleniach poprzecznych i wzdłużnych,

—    baryłki symetryczne — do dużych obciążeń i łożysk wahlłwycb,

—    baryłki niesymetryczne — do łożysk baryłkowych wzdłużnych

Nazwy łożysk tocznych wynikają z ich klasyfikacji według następujących kryteriów:

—    nominalnego kąta działania a. (poprzeczne i wzdłużne),

—    kształtu części tocznych (kulkowe, wałeczkowe, igiełkowe, mikowe, baryłkowi),

—    możliwości wzajemnego wychylania się pierścieni (zwykle, wahłlwe, tamo-ustawne),

—    uzupełniających cech konstrukcyjnych (np.: liczby rzędów części tocznych, rozmieszczenia bieżni pomocniczych, uszczelek, blaszek ochronnych, kształtu po-wierzchni osadczych).

Hminałny k<it działania łożysko « (rys. 4.30), to kąt pomiędzy płaszczyzną prostopadłą do osi łożyska a prostą łączącą punkty styku kulki z bieżniami w nieobciążonym łożysku (w łożyskach kulkowych) tub prostą prostopadłą do tworzącej bieżni zewnętrznej (w łożyskach wałeczkowych). Łożyska o nominalnym kącie działania 0 < a < 45" nazywane są łożyskami poprzecznymi. Łożyska o nominalnym kącie działania 45 < a <90° nazywane są łożyskami wzdłużnymi.

(Ł_					a | a
	'M
					ypW
		\ 1 \			i

Rys. 4.30, Nominalny kąt dzuUnhi loijsis

Na rysunku 4.31 przedstawiono różne rodzaje łożysk poprzecznych, a na ryt Ł32—łożysk wzdłużnych.

Łożyska poprzeczne, które dla poprawnej pracy przy obciążeniu siłą prottopad-I Mo osi wymagają wzdłużnego podparciu pierścieni nazywana są ikoinynu.

I Łożyska zwykle należą do najbardziej rozpowszechnionych Sn lanie i łatwo Ifontępne. Wymagają dużej dokładności współosiowego ustawała czopa KgjO