Podział złóż minerałów 1

Hydrotermalne procesy - procesy przebiegające w skorupie ziemskiej w roztworach hydrotermalnych, czyli w powstających w otoczeniu intruzji magmowych roztworach wody i przegrzanej pary wodnej oraz rozpuszczonych w niej minerałów (temperatura tych roztworów może przekraczać 1000°C). Roztwory te, migrując w szczelinach skał krystalicznych lub wciskając się w skały osadowe, systematycznie się oziębiają i rozprężają (wchodzą również w reakcje chemiczne z otoczeniem), co warunkuje krystalizację zawartych w nich substancji i formowanie się złóż hydrotermalnych.

Hipergeniczne złoża (gr. hyper -ponad + genos) - złoża powstałe na powierzchni Ziemi i niezbyt głęboko pod nią (ponad złożami magmogenicz-nymi i metamorfogenicznymi) pod wpływem czynników zewnętrznych.

Eluwialne złoża (tac. eluvium - zalanie) -skupiska mniej rozdrobnionych produktów wietrzenia mechanicznego, pozostających w miejscu wietrzenia po wypłukaniu przez wodęzwietrzelin bardziej rozdrobnionych oraz rozpuszczalnych. W złożach tych spotyka się głównie metale i kamienie szlachetne.

Rezydualne złoża (łac. residuum -pozostałość) - skupiska nierozpuszczalnych produktów wietrzenia chemicznego, pozostających w miejscu wietrzenia po wypłukaniu przez wodę zwietrzelin rozpuszczalnych. Z tych złóż pozyskuje się głównie rudy metali uszlachetniających stal oraz boksyty.

4. Złoża minerałów jako składowa zasobów naturalnych Ziemi

Złoża minerałów, czyli skupiska minerałów w skorup:-ziemskiej w formie pokładów, słupów, żył, gniazd, kopuł, s -czewek lub konkrecji (rys. 7.7), wyraźnie oddzielone od otaczających skał, powstały w wyniku różnorodnych procesów geologicznych. Ze względu na genezę, dzieli się je na:

•    złoża magmogeniczne, czyli magmowe (związane z zastyganiem i krystalizacją składników magmy), pomag-mowe (powstające w wyniku krystalizacji składników rozpuszczonych w wydzielających się z magmy roztw: -rach i gazach, np. wskutek procesów hydrotermalnych oraz wulkanogeniczne (powstające w wyniku wydzielania się minerałów z wulkanicznych par i gazów);

•    złoża hipergeniczne* - powstające na powierzchni Ziemi w procesach wietrzenia (złoża wietrzeniowe - eluwialne* i rezydualne*), sedymentacji (złoża osadowe -mechanogeniczne, chemogeniczne i ewaporacyjne) oraz w wyniku przekształcania substancji organicznych na różnych głębokościach we wnętrzu skorupy ziemskie: (złoża biogeniczne - węglowe i bitumiczne* - rys. 7.8 i 7.9);

•    złoża metamorfogeniczne, dzielące się na metamorficzne, będące produktem metamorfizmu oraz zmetamorfi-zowane, powstające w rezultacie przeobrażania złóż uprzednio wykształconych (w tym także metamorficznych).