prapol091

(tabł. XVia 6), a zapewne i część kubków uchatycb stanowią wyraźne dziedzictwo kultury „łużyckiej", a dzbany gruszko-watę (tabl. XVIII, 3) zdradzają swe pochodzenie od analogicznych form kultury pomorskiej wzgl. grobów kloszowych. Co do mis z wcięciem poniżej 'krawędzi, to trudno rozstrzygnąć, czy są one również dziedzictwem jednej z tych kultur czy też raczej zawdzięczają swe powstanie wpływom celtyckim. Niewątpliwym wynikiem oddziaływań celtyckich są ornamenty pionowych linij pokrywające niektóro naczynia (tzW. ornament miotełkowy). Rzecz ciekawa, że sporadycznie spotykamy w obrębie południowej grupy kultury grobów jamowych nawet tak charakterystyczne typy kultury „łużyckiej" jak trojaki jeszcze w późnym podokresie lateńskim (Chełmno, woj. pomorskie), a talerze krążkowate nie tylko w tym okresie (Błonie, pow. sandomierski), lecz nawet jeszcze w późnym okresie rzymskim (Złota, pow. sandomierski). Dziedzictwem kultury łużyckiej mogą być wreszcie znaki symboliczne, jak swastyki, krzyże it<Ł, umieszczane na dnach naczyń glinianych grupy przeworskiej i występujące w okresie halsztackim na obszarze zajętym przez ceramikę „łużycką" malowaną (por. wyżej str. 127). Badania Jażdżewskiego v/ osadzie kultury grobów kloszowych w Brześciu Kujawskim wykazały, że w prawie nieznanej dotąd ceramice domowej z środkowego podokresu lateńskiego istnieją wyraźne fermy przejściowe między naczyniami kultury „łużyckiej" i kultury grobów kloszowych z jednej, a późno-lateńskiej kultury grobów jamowych z drugiej strony (tabl. XVII, 3 i 8) i że można tam śledzić także stopniowe wytwarzanie się tak charakterystycznych cech kultury przeworskiej z ostatniego wieku przed Chr., jak facetowane (graniasto ścinane) krawędzie naczyń i zwężone w środku, również facetowane ucha. Ten sam związek z przeszłością zdradza też większość właściwych ornamentów geometrycznych ceramiki późnolateńskiej a nowymi rysami w zdobnictwie są tylko motywy meandra i znaki widełkowate (Luszyn, pow. kutnowski). Większość naczyń posiada starannie gładzoną, czarną, lśniącą powierzchnię.

Także wiele narzędzi grupy przeworskiej -wyraźnie nawiązuje do form kultury „łużyckiej", np. żelazne siekiery z tuleją, noże proste z kolcem do wbicia w rękojeść i okazy z szeroką rękojeścią żelazną zakończoną kółkiem, brzytwy półksiężycowate (tabl. XVIII, 24) i półkoliste oraz część

175