s15(1)

LIBERALIZM

Tabela 5.6. Bezpieczeństwo ludzkie - szkoła wąska i szeroka

Wyszczególnienie	Szkota wąska	Szkota szeroka
Przedmiot m nteresowama	przemoc o pod'oiu pot tycznym łnp. wojna), zapobieganie • rozwiązywanie konfliktów	zależnolć przemocy od biedy i złego zarządzania, kwestie społeczne, takie jak zdrów* i edukacja
źródło zagrozcnui	upadek państw, wojny domowe, konflikty etniczne, przemoc bzyczna	słaboiC struktur państwa, n*dcrozwój, zte zarządzań*, ubóstwo
Srcdki	zarządzanie kryzysowe, negocjacje, interwencje, użyć* sity	prewencja, wspieranie rozwoju, bodowa instytucji 1 systemu prawa
Stosunek do sefcurytyzacji	negatywny, stanowi zagrożenie d* demokracji	pozytywny, umożliwia roobiizacji* do walio z zagrożeniami
Państwa/ ocganzacje	Kanada, Norwegia	Japonia. UNDP
Badacze	Andrew Mack. N colas Thomas i Wił am T Tow	Martiia C. Nussbaum, Carot.ne Thomas

źródło: opracowanie winne.

Studia strategiczne przyjmują, że przedmiotem referencyjnym bezpieczeństwa jest państwo, natomiast zagrożenia dotyczą przetrwania państwa i mają charakter militarny. W studiach nad bezpieczeństwem również państwo jest przedmiotem referencyjnym bezpieczeństwa, zagrożenia zaś mają także charakter niemilitarny, występują w sektorach społecznym, ekonomicznym i ekologicznym. Z kolei w ujęciu bezpieczeństwa ludzkiego przedmiotem referencyjnym jest jednostka lub grupa społeczna, przy czym s/.kola wąska doszukuje się źródeł zagrożeń w przemocy fizycznej o charakterze militarnym, a szkoła szeroka - także w takich zagadnieniach jak bieda i niedorozwój. Wspomniane podejścia i ich przedstawiciele zostały przedstawione w tabeli 5.7.

Krytycy utrzymują, że idea bezpieczeństwa ludzkiego jest zbył mglista i nieokreślona. Rozszerzenie bezpieczeństwa na jednostkę jako przedmiot referencyjny bezpieczeństwa tworzy presję, by do sfery bezpieczeństwa zaliczać wszystko, co budzi niepokój łub stanow i zagrożenie dla poziomu życia człowieka. Grozi to utratą jasnego przedmiotu zainteresowania, a uwzględnienie większej liczby zagrożeń utrudnia badanie relacji między nimi i ustanowienie właściwych priorytetów. Bezpieczeństwu nadaje się najwyższy priory tet, jeżeli jednak wszystko należy do sfery bezpieczeństwa, wówczas nic nie jest priorytetem.

OttpWUtrtttM)

luOrtw

l(

Tabela 5.7. Podejścia w ramach studiów oad bezpieczeństwem

Przedmiot referencyjny	Źródło zagrożenia
	militarne	militarne ^1 ^2Tub niemu'Karno
Państwo	studia strategiczne, bezpieczeństwo narodewe (Stephen Walt)	studia nad bezpieczeństwem, sektory bezpieczeństwa, np. społeczny, ekologiczny (8arry Buzan)
Jednostka, grupa sprzeczna	bezpieczeństwo ludzkie szkoła wąska, r,p. wojny domowe, konf: My etniczne (Kedh Krause)	bezpieczeństwo ludzkie - szfccKa szeroka, niedorozwój, ubóstwo {Humn Security Report)

ŹtXK>: Roland ParA. Humań Security.- Parad-ig/n Shift ot Hot Air?, Jrternitional Security' 2001, t. 26. nr 2, s. 98 (modyfikacja własna).

Nadmierne rozszerzenie bezpieczeństwa uniemożliwia sformułowanie odpowiedniej polityki, stwarza ryzyko użycia środków wojskowych w sytuacji. gdy właściwsze byłoby zastosowanie środków cywilnych oraz komplikuje międzynarodowy mechanizm podejmowania decyzji. Pomoc rozwojowa i humanitarna, traktowana jako instrument walki z terroryzmem, uzyskuje dzięki sekurytyzacji wyższy priorytet⁴⁹.

Krytycy twierdzą, że nieszczęścia i cierpienia ludzkie na święcie zasługują na pomoc bez uzasadniania jej naszym bezpieczeństwem. Koncepcja bezpieczeństwa ludzkiego nic jest altniistyczna, a egoistyczna, nic dotyczy bowiem bezpieczeństwa jako takiego, a określonego sposobu zarządzania w państwach rozwijających się. którego celem jest zabezpieczenie Zachodu przed zagrożeniami płynącymi z Południa². Bezpieczeństwo ludzkie przywoływano jako uzasadnienie interwencji amerykańskiej w Iraku, gdy głoszono. że celem jest wyzwolenie Irakijczyków spod panowania Saddama I lusajna. Może ono być przywoływane w uzasadnieniu większej kontroli państwa nad społeczeństwem w imię jego ochrony. Budzi także niepotrzebnie nadzieję na skuteczne działanie ONZ w obszarach, w których ta organizacja nie ma odpowiednich zdolności”.

1

^M Tyto: Owen. Ituman Security - Confhct. Cnngue and Consensus: CoBoęutum Re/ruirks and o Proposo! jor a TiireshoU-Based Dejmttkm, .Security Dialoguc² 2004. t. 35. nr 3, i. 378-379.

2

Mark DaStickl.GbbaKknrriuinceandtheNew Wars The Meąing the DevebpmerU and Security, London: Zcd 2001. ². 2.

^łl Richard Jolly, Decpayao Barn Ray, Humań Security firamenrk and Nalionot Humań Doelopment Repom. A Rotęwof Expeńences andCurrtnt Debates. UNDP. May 2006, s. 8.