Scan0053 3

—    mniejsza niż 0,4, to istnieje pomiędzy nimi wiązanie kowalencyjne (ńiepolarne);

—    zawarta w granicach pomiędzy 0,4—1,7, to powstaje wiązanie polarne (biegunowe);

—    większa niż 1,7, to powstaje wiązanie jonowe.

Istnieje cały szereg odchyleń od różnic elektroujemności, zwłaszcza w związkach pierwiastków należących do dwóch pierwszycch okresów.

Np. wiązanie w cząsteczce:

—    fluorowodoru jest polarne, a nie jonowe, pomimo że różnica elektroujemności wynosi 1,9,

—    NaH jest jonowe, pomimo że różnica elektroujemności wynosi jedynie

1,2.

Niezależnie od przedstawionych wyjątków, określenie typu wiązania chemicznego na podstawie różnicy elektroujemności połączonych atomów posiada wielkie znaczenie. Orientacyjne określenie charakteru wiązania chemicznego między atomami pozwala ustalić właściwości fizyczne i chemiczne danego związku, .bowiem zależą one właśnie od rodzaju wiązania pomiędzy atomami.

3.6.1. WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW O WIĄZANIACH JONOWYCH

Właściwości tych związków uzależnione są od:

1.    Obecności jonów (jest to charakterystyczne dla tego typu wiązania chemicznego), które powodują, że związki te:

—    w stanie stopionym przewodzą prąd elektryczny,

—    rozpuszczają się w polarnych rozpuszczalnikach. Powstałe w ten śposóbj roztwory dobrze przewodzą prąd elektryczny (np. stopiony chlorek sodu lub roztwór chlorku sodu w wodzie dobrze przewodzą prąd elektryczny);

2.    Wielkości sił działających między jonami, które powodują że:    I

—    ciała te topią się w wysokich temperaturach¹ (zazwyczaj powy/oj 500°C), ponieważ musimy dostarczyć dużej ilości energii cieplnej dla rozbij cia stabilnej struktury jonów w siatce kryształu,

—    również temperatury wrzenia tych związków są bez wyjątku wysokie,

3.6.2. WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW O WIĄZANIACH KOWALENCYJNYCH

/

Porównując właściwości tych związków z właściwościami związków

0    wiązaniach jonowych, musimy uświadomić sobie, że w związkach o wiązaniach kowalencyjnych jony nie istnieją. Związki te posiadają następujące charakterystyczne właściwości:

—    nie przewodzą prądu elektrycznego, nawet po stopieniu,

—    są rozpuszczalne w rozpuszczalnikach niepolarnych lub słabo polarnych (rozpuszczalność' zależy od charakteru polarnego danego związku).

Podczas rozpuszczania związków kowalencyjnych powstają w większości przypadków roztwory nie przewodzące elektryczności.

Jeżeli jednak dojdzie do reakcji pomiędzy związkiem kowalencyjnym a rozpuszczalnikiem, powstają wtedy roztwory, przewodzące prąd elektryczny. Podczas tej reakcji powstają bowiem jony, np.:

HC1 +H₂0->H₃0⁺ + Cl“.

Mówimy, że cząsteczka chlorowodoru w wodzie ulega dysocjacji. Właściwości związków kowalencyjnych w stanie stałym uzależnione są od \i 1 przyciągania, istniejących w ich kryształach (kryształy kowalencyjne).

Kryształy kowalencyjne, w których działają słabe siły (van der Waalsa),. mc są zbyt trwałe, mają niską temperaturę topnienia i czasem także podłego M sublimacji (np. jod). Przeciwstawne właściwości mają także związki kowalencyjne, w których pomiędzy wszystkimi atomami istnieją wiązania IplCiniczne (np. dwutlenek krzemu).

Różne właściwości związków o wiązaniach kowalencyjnych możemy ■gcdstawić na przykładzie dwóch bardzo podobnych związków — dwu-Binku węgla i dwutlenku krzemu:

b w krysztale dwutlenku węgla pomiędzy poszczególnymi cząsteczkami ll/iiiłają jedynie siły van der Waalsa, ponieważ w normalnych warunkach l li ii«'ls ten jest gazem,

p il ni lenek krzemu, odwrotnie, jest ciałem stałym, bardzo twardym;, Mftoioimaż w jego krysztale kowalencyjnym pomiędzy atomami tlenu 11 kr/,emu istnieją wiązania chemiczne (siatka kryształu tego tlenku skła-

1    il.i się / tetraedrów Si0₄, połączonych między sobą uwspólnionymi ato-iiimiii tlenu).

103

1

Jedynie substancje zawierające wodę krystalizacyjną topnieją przy niskich tempom turach, ponieważ wytwarzają swój stężony roztwór.