Odpowiedzialność odszkodowawcza — 2 koncepcje obecnie: 1 .odpowiedzialność kontraktowa i deliktowa UE która jest uregulowana w traktacie art. 340 TFUE 2.zasada odpowiedzialności odszkodowawczej państw czł. która jest wytworem orzecznictwa
Ale dzisiaj Tiybunał traktuje powyższe dwie zasady jako jedną jako zasadę odpowiedzialności odszkodowawczej.
Zawsze gdy Trybunał orzeka w sytuacji nieimplementowanej lub błędnie implementowanej dyrektywy powołuje się na zasadę naruszenia zasady efektywności i na powstanie sytuacji nierównej, niejednakowej ochrony prawnej czyli problem nieterminowego zrealizowania obowiązków związanych z implementacją dyrektywy ma tez takie znaczenie że obywatele we wszystkich państwach członkowskich w jednakowym czasie powinni mieć jednakową ochronę prawną - naruszenie zasady równości.
Orzeczenie Brasserie du Pecheur i Factortame C46/93 i C48/93 jest doprecyzowaniem zasady odszkodowawczej państw - warunków odpowiedzialności odszkodowawczej. Obowiązek odszkodowawczy uruchamia się w przypadku spełnienia następujących przesłanek”
- naruszenie normy prawa unijnego która jest skierowana na przyznanie jednostkom praw
-naruszenie to jest wystarczająco poważne
-występuje związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem a szkodą
Ocena należy do sądu krajowego czy te przesłanki zostały spełnione. Trybunał wypracował pewne wskazówki co do tego co rozumie się przez poważne naruszenie - zdaniem Trybunału jest to naruszenie umyślne - wina po stronie państwa jest rozumiana jako umyślne naruszenie, tak tez jest spostrzegany brak implementacji dyrektyw przez państwo czł.
Orzeczenie Kobler- z tego orzeczenia wynika że odpowiedzialność państwa traktowana jest szczególnie szeroko a zatem państwo ponosi odpowiedzialność za swoją władzę ustawodawczą, sądowniczą, wykonawczą, samorząd terytorialny, jednostki którym państwo przekazało pewne uprawnienia publiczno - prawne.
Unijna koncepcja ochrony praw podstawowych
-’69 pierwsze orzeczenie odnoszące się ochrony praw podstawowych - orzeczenie Sztauder.
Problematyka ochrony praw człowieka dotknęła układ EWG w związku z koniecznością ugruntowania proklamowanej wcześniej zasady pierwszeństwa. Zasada pierwszeństwa proklamowana została w orzeczeniu z ’64 Costa przeciw Enel. Trybunał wymyślił zasadę pierwszeństwa nie uwzględniając jednego problemu, że system prawny nie traktujący zupełnie o ochronie praw podstawowych ma istotną lukę w porównaniu do systemu prawa krajowego. W sytuacji kiedy te dwa systemy będą ze sobą konkurowały będziemy kiedy będziemy mieć do czynienia z regułą kolizyjną, którą będziemy musieli zastosować, okaże się że system prawny który jest niekompletny i nie chroni praw jednostek w sposób zupełny, nie chroni w pełni praw jednostek będzie musiał przeważyć to oznacza istotne naruszenie i obniżenie poziomu ochrony prawnej jednostki. A zatem w ’69 roku kiedy stan faktyczny sprawy był taki że Komisja Europejska podjęła decyzje na postawie której w państwach członkowskich możliwe było rozprowadzenie pomocy społecznej, Pan Sztuder zmuszony był do ujawnienia swoich danych osobowych czego nigdy nie musiałby zrobić na gruncie zasadniczej ustawy konstytucji niemieckiej. Wniósł sprawę do sądu krajowego. W trybie art. 267 TFUE niemiecki sąd krajowy zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym ponieważ pojawiła się konieczność zweryfikowania decyzji KE - czy ona jest zgodna z prawem unijnym i jaka jest relacja decyzji komisji zakwestionowanej do problemu ochrony praw podstawowych. Przy czym stanowisko sądów niemieckich do lat ’70 było takie że tak długo aż prawo EWG nie będzie gwarantowało efektywnej ochrony praw podstawowych sądy niemieckie zastrzegają sobie możliwość kontrolowania zgodności prawa unijnego z niemiecką konstytucją. Wtedy też po raz pierwszy w ’69 Trybunał stwierdził, że proklamuje zasadę ochrony praw podstawowych jako zasadę ogólną prawa. Zasada ta będzie wypełniana treścią poprzez odwoływanie do tradycji konstytucyjnych wspólnych państwa czł. Celem było ugruntowanie zasady pierwszeństwa oraz udowodnienie państwom członkowskim że ten porządek prawny który rości sobie prawo prywatne w stosunku do porządków krajowych jest kompletny, że ochrona prawna zagwarantowana jednostkom w prawie wspólnotowym jest na równym poziomie jak ochrona zagwarantowana w konstytucjach krajowych. Stąd na początku Trybunał odwoływał się do zasad konstytucyjnych wspólnych
7