SCAN0105

Traktaty akcesyjne na podstawie których przystępują państwa nowe członkowskie zawsze zbudowane są wedle tego samego modelu wypracowanego w kolejnych akcesjach. Jak wygląda model traktatu akcesyjnego? Bez względu na liczbę przystępujących państw zawsze jest jeden wspólny traktat akcesyjny ale uwaga traktat ten częściowo ma wspólne postanowienia dla wszystkich państw przystępujących a częściowo zawiera postanowienia dotyczące poszczególnych państw przystępujących. To wynika z tego, że każde państwo przystępujące samo negocjuje swoje przystąpienie. Powoduje to, że traktat akcesyjny ma bardzo skomplikowaną strukturę, w którym ogromna ilość odgrywają znowu różnego rodzaju protokoły i załączniki, które właśnie często dotyczą poszczególnych państw.

Traktat akcesyjny biorąc pod uwagę nasz, podzielony jest w związku z tym na elementy. Po pierwsze mamy traktat ten podstawowy traktat akcesyjny dotyczący przystąpienia to bardzo skromny dokument, który składa się zaledwie z kilku artykułów i mówi kto i kiedy przystępuje. On nie reguluje warunków przystąpienia tylko odsyła do załączonego do niego aktu dotyczącego warunków przystąpienia. Ten akt dotyczący warunków przystąpienia określa podstawowe zasady przystąpienia, liczy sobie kilkadziesiąt artykułów. Ten akt dotyczący warunków podzielony jest z zasady na pięć części. Część pierwsza i ostatnia to wiadomo początkowe i końcowe. Kluczowe są te trzy części środkowe - mamy:

1.    część, która wprowadza zmiany w traktatach, czyli w prawie pierwotnym te zmiany są konieczne bo każda akcesja to zmiany w radzie, ilość miejsc, zasady glosowania, to również nowe rozdanie budżetowe, czyli zasady finansowania państwa, które przystępuje

2.    część na podstawie której wprowadza się zmiany w prawie wtórnym, czyli w szeregu dyrektyw i rozporządzeń

3.    część na podstawie której (i to jest najważniejsza część traktatu akcesyjnego) funkcjonują tzw, postanowienia tymczasowe. Postanowienia tymczasowe to nic innego ja tzw. okresy przejściowe. I właśnie tutaj w zakresie okresów przejściowych, ponieważ każde państwo przystępujące samo negocjuje okresy przejściowe dlatego te okresy znajdują się w odrębnych dokumentach załączonych do aktu, które są nazywane załącznikami. W Polskim przypadku jest to załącznik 12.

Okresy przejściowe np. wymieniona swoboda przepływu pracowników

To są najważniejsze elementy prawa pierwotnego.

Teraz powinniśmy przejść do prawa wtórnego ale na „przeszkodzie” stoją nam umowy międzynarodowe UE, które nie są częścią prawa wtórnego ani nie są częścią prawa pierwotnego. W tym kontekście jeżeli chodzi o umowy międzynarodowe Unii, a Unia zawiera bardzo wiele umów zarówno globalnych - jest np. członkiem światowej organizacji handlu, umów o współpracy szczególnie państwami z którymi graniczy, które wyznaczają strefy jakoś tam pojętych jej interesów , czyli z państwami południowej części basenu Morza Śródziemnego np. z Tunezją z Egiptem, Libią także z państwami byłego ZSRR, te nazywają się porozumieniem o partnerstwie i współpracy, czy wreszcie z państwami, które chciałyby przystąpić do Unii - tego rodzaju umowy nazywają się UKŁADAMI EUROPEJSKIMI, to są szczególnego rodzaju umowy stowarzyszeniowe, które oferują ze strony unijnej pomoc techniczną i finansową oraz stanowią podstawę do ewentualnego przygotowania do członkostwa. Taki układ Europejski miała np. Polska, Rumunia, Bułgaria, taki układ ma Chorwacja.

Taki Układ Europejski nie daje mandatu do przystąpienia ale jest obietnica przygotowania do przystąpienia. Uwaga wśród umów międzynarodowych UE ogromną role odgrywa Umowa o Europejski Obszarze Gospodarczym. To jest umowa, która tworzy gigantyczną strefę wolnego handlu pomiędzy państwami członkowskimi UE a trzema innymi podmiotami - państwami, które są członkami mało znanej dziś organizacji, która się nazywa EFTA, czyli Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu - Norwegia, Islandia, Lichtenstein. Co powoduje, że te podmioty są traktowane w takiej perspektywie praktycznej jako swoisty ciąg dalszy Unii . Jest to takie quazi członkostwo Unii. Pewne zasady są wspólne. Tutaj mamy jedną gigantyczną umowę, która tworzy wspólne zasady.

Podobnymi regulacjami związana jest Szwajcaria ale tu mamy szereg umów które tworzą.

Czyli jeżeli dzisiaj mamy 27 państw Unii +3 państwa + Szwajcaria to mamy 31 państw tworzących gigantyczny obszar gospodarczy.

Jeżeli mówimy o umowach międzynarodowych to musimy powiedzieć o ty, że istnieją tzw. umowy mieszane. Umowy mieszane to są umowy międzynarodowe, które ze względu na ich zakres regulacji nie mieszczą się w kompetencjach UE. Tzn., że Unia nie może takich umów zawrzeć sama bo niektórych postanowień nie ma